روزهای بهانه و تشویش !
این روزها یکی از مهمترین چالش‌های بازار سرمایه این است که بالاخره چه زمانی که بازار بر می گردد و یا یکی دیگر از سوالات بازار این است که بازار چرا چند روز صف خرید است اما دوباره شاهد برگشت بازار هستیم و یا شاهد افزایش سنگین عرضه آن هم از سمت برخی حقوقی‌ها …
این از مهمترین نکات این روزهای بازار است و البته همین یک نکته کوتاه کتاب قطوری را باز می کند که دردهای پر غصه بازار را روایت می کند از این موضوع هزاران خاطره و اتفاق تلخ و شیرین داریم در همین مدت شش ماه اخیر و البته انچه در یاد مانده روایت تلخ رفتار برخی از حقوقی ها را نشان می دهد قبل از هر چیز اجازه بدهید به دو شکل به این موضوع نگاه کنیم و از دل این موضوع یک نتیجه گیری هم بیرون بیاید اول از همه صندوق های سرمایه گذاری و حقوقی ها را از هم جدا کنیم از این نظر که ماهیت این دو با هم متفاوت است
ابتدا سراغ حقوقی های عزیز و سهامداران عمده و شرکتهای سرمایه گذاری و … برویم
این عزیزان حکایت شان همه گیر نیست یا به عبارتی همه شبیه هم رفتار نکردند اما ماهیت فعلی بازار نشان می دهد ۷۰ درصد آنها شبیه هم رفتار کرده آنها به عروسی دعوت شدند به یک عروسی بسیار پر زرق و برق سفره های رنگین و مهمان های جذاب و رنگ و وارنگ و لباس های زیبا و البته مناظر زیباتر !
نهاد ناظر این مهمانی ! بارها گفت از این عروسی خاص و از شام امشب که یک شام استثنایی است لذت ببرید شاید چنین شامی و چنین جشنی را دیگر هیچ وقت به این زودی ها شاهد نباشید اما این عزیزان محو مهمانان تازه وارد شده بودند و فقط تماشا می‌کردند آنها نظاره گر بازار بودند و هرچه فریاد رسید که از شام هم بخورید و کمی لقمه بردارید گوش نکردند همین جا یک لحظه داستان را نگه داریم دوباره برمیگردیم …
این را تاکید میکنیم باید دلایل گوش نکردن را بدانیم باید بدانیم چرا حقوقی ها این رفتار را داشتند از این جهت این را عرض میکنیم که این برای آینده بازار مهم است نباید تکرار شود
البته جواب آن از چند حالت خارج نیست بی تعارف ! یا عزیزان سواد این کار را نداشتند دفعه اولشان بود که عروسی می آمدند و تجربه این جریان ها را نداشته که اگر این طور باشد وای بر ما که افراد بی سواد و بی تجربه را به این سمت مهم گذاشتیم
نکته بعد اینکه بسیاری از این عزیزان سابقه و تجربه عروسی های قبلی را هم داشتند و حتی می دانستند ماجرا چه می شود ولی باز هم همان رفتارهای همیشگی و عمومی و غیرمنطقی را پیش بردند یعنی حاضر نشده اند از این مراسم لذت ببرند و تماشاچی بودند . روشن است این دسته افراد چه کسانی هستند ؟! با خود می‌پرسیدم چرا برخی جلسات حقوقی هایی که سازمان بورس برگزار می‌کند نتایج دقیق روشن و مشخصی ندارد بسیار واضح بود حالا که گذشته می‌توانیم راحت تر بیان کنیم این عزیزان در دوران برو برو بازار سهمی نفروخته بودند که بخواهند سهمی بخرند آنها در دوران خوش بینی به بازار خوشبین بودند در بدبینی هم خرید سهم را بدبینانه تصور می کردند هیچ تحلیلی از بازار نداشتند … هیچ !
اگر به گوش خود این جمله را بارها و بارها نمیشنیدیم امروزبیان نمی‌کردیم… بسیاری از این حقوقی ها کار نکردن و عدم خرید و فروش و فقط تماشاچی بودن را بهتر می دانستند چرا که آنها می گفتند می فروشیم ممکن است بالاتر برود و باید پاسخ بدهیم !!! آنها در جواب عدم انجام هر کاری میگفتند اگر بالاتر رفت چه!!
این شده بود بهانه اکثر این عزیزان که در دوران صعود سهم نفروختند در دوران رشد بازار تحلیل هایشان اشتباه بود فملی ۳۸۰۰ تومان نفروختند و بعد روزها اخیر روی سه هزار و ۲۷۰۰ تومان فروش می زدند !! با این قیمت دلار سهم را ارزنده نمی‌دانند و می فروختد . فملی یک مثال بود نمی‌گویم ارزنده است یا نیست مهم مبانی رفتار این عزیزان است و صد البته در خرید و فروش مختار !
عزیزان دولتی و شبه دولتی و حتی خصوصی کلاهتان را بالاتر بگذارید مهمترین و بهترین دوران اخیر را سپری کردیم بنشینید عملکرد خود را بررسی کنید
اگر نتوانستید از این شام عروسی در این شب های رومانتیک لذت ببرید و محو تماشای مهمانهای این عروسی شده بودید شما به درد این بازار نمی‌خورید بهتر است همان تماشاچی بودن را ادامه بدهید ! به نظر پالایش و تغییر ساختار این حقوقی ها یکی از مهم ترین اتفاقات است باید افرادی بر سر کار باشند که درک درستی از مبانی مالی داشته باشند صرف دکتر و اقتصاد خوانده بودن و کت شلوار گران پوشیدن حرفه ای بازار نمی‌شوید !رفتار حقوقی فکر میخواهد تحلیل میخواهد استراتژی میخواهد که شما نشان دادید که اندازه یک نوسان گیر حقیقی فکر میکنید …
خلاصه برگردیم به شام‌عروسی … شام را که دادند و تمام شده به ۲۰ مرداد رسیدیم به جایی که عروسی تقریباً تمام شده و ناگهان حقوقی های محترم چشم باز کرده که ای داد بیداد گرسنه ماندند واکنش آنها چیست فکر می کنند عروسی تمام شده نون و ماست را روی هوا می زنند تا گشنه نمانند هر فرصتی برای فروش به دست میدهد می فروشند چه این روزها چه آینده !
و این باعث شده رفتار این چند روز آنها را در بازار شاهد باشیم که بسیاری از آنها در اوج قیمت فروشنده نبودند امروز در قیمت‌های کمتر فروشند اند چون از آن بازی جا ماندند اینجاها این رفتار را دارند و البته این موضوع در میان مدت هم اتفاق خواهد افتاد این دوستان چون این ریزش و گرسنگی را کشیدند در برگشت هر فرصتی پیدا کنند همچنان عرضه در بازار ادامه خواهد داشت و برای همین است که ما بارها و بارها عرض کردیم رشد پیش رو مثل قبل نخواهد بود
اما سراغ صندوق ها برویم حقوقی ها که تکلیفشان مشخص بود به نظر باید در مقطعی پاسخگوی عملکرد خاص خود باشن
د در مورد صندوق ها ماهیت آنها کمی متفاوت است آنها به واسطه مراجعه مردم صدور و به واسطه مراجعه برای فروش ابطال می‌زنند و خط مشی تقریباً مشخصی دارند .ماهیت برخی از این صندوق ها در ریزش اخیر نیز درست شبیه رفتار همان حقوقی ها بود به هر دلیلی به بازار مثبت نبوده و آنها هم نظاره گر بازار بودند و تا بازار منفی اقدام به فروش سهام می کردند آنها هم جزو کسانی بودند که فولاد و فملی در کف فروختند و بهانه را می آورند که به اصطلاح پاسخگوی ابطالها باید باشند اما یک نکته دیگر هم وجود دارد البته برخی هم واقعا این طور بود وبرخی هم نبود …
خیلی عملکرد برخی از این عزیزان را نمی‌پذیریم و قبول نداریم اما عملکردها را باید با توجه به شرایط موجود دید ببینید
ما در یک شب در گزارش بازار قید کردیم که مردم عادی سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری بروند برخی از مدعیان به اصطلاح باسواد بازار چنان به ما تشر زدند و در دهان ما کوبیدند که برای چه تشویق میکنید مردم سراغ صندوق هایی بروند که هزار ایراد دارد و … معتقد بودند این صندوق ها ناکارآمد هستند و هزار حرف دیگر.
امروز خیلی خوب است که عملکرد صندوق ها بررسی شود اتفاقاً از جناب قالیباف و دوست بسیار خوبم آقای وکیلی می خواهم که این را به عنوان یک پروژه در دستور کار خود قرار دهد مردم بدانند که فرضا در این ۶ ماه گذشته از ابتدای سال تا ۲۰ مرداد اگر خودشان وارد بازار می شدند چه می کردند و بعد از ۲۰ مرداد تا به امروز چه کاره بودند و حالا اگر سهامدار صندوق بودند چه میشد معتقدیم عملکرد قوی تر بهتر و کم ریسک بیشتری را در بازار می‌توانستند شاهد باشیم و امروز ما هم با این موج بی منطقی و هیجان مواجه نبودیم . کسانی که صندوق را انتخاب کردند در ریزش ها دچار کمترین آسیب شدند.
البته این بهتر است به عنوان یک کار علمی ارائه شود تا از این به بعد مردم به شکل غیر مستقیم وارد بازار شود تا دردسر های این چنینی را نداشته باشیم که لشکر مورچه ها فیل را حرکت میدادند
و اما بازار … به نظر دلار و گزارش خوب شرکت ها و خبرهای مثبت و خلاصه همه چیز بازهم ترس را در دل بازار از بین نبرده است …
چند وقت پیش بود که نوشتیم و پیشنهاد دادیم سهم های بزرگ را متوقف کنید و به این دلیل که افشای الف و تغییر با اهمیت در اطلاعات دارند (که البته دارند و افشا نمیکنند ) سهم ها نامحدود باز شده و متعادل شوند و ترس بازار کم شود.
ایده ای که انصافا گفتنش هم سخت بود ولی اجرا کردنش شجاعت بزرگی میخواست . البته در همان مقطع بخشی از عزیزان در بازار هم بلندگو دست گرفتند که بله بازکردن نماد ها بدون محدودیت ال می شود وبل می شود و تردید را بیشتر کردند ! چرخیدیم و چرخیدیم و رسیدم به نقطه ای که امروز قرار داریم دوباره به نظر باید با خود مرور کنیم که چه باید کرد . برای کمک به بازار خیلی وقت نداریم و باید سریعتر دست به کار شویم . از ابتدا معتقد بودیم ابزارهای کمک به بازار از دل خود بازار بیرون می اید از همین رو ان پیشنهاد مطرح شد تا قیمت ها به دست عرضه و تقاضا سپرده شوند حالا که بازار به این وضعیت رسیده همه برگشتند سر خانه اول که بله چرا نماد ها متوقف هستند و باید باز شوند و مرگ یک بار و شیون یک بار!! …
به واقع باید شجاعت داشت
بازکردن این نماد ها تلخ و دردناک خواهد بود ولی حداقل ترس فعلی را از بین می برد کار سختی است و باید سریعتر تصمیم گیری کرد میخواهیم یا نمیخواهیم … پیش ازاین در مطلبی چند راهکار پیش روی بازار قرار داده بودیم شاید سخت ترین و سریع ترین و خشن ترین کار همین نوع بازگشایی ها باشد و در سهم های کوچک هم سیاست گره معاملاتی ۴ روز ۱ روز اجرایی شود و یا حجم مبنا کم شود همه اینها سخت و دردناک است ولی به نظر برای رهایی ازاین وضعیت چاره ای نیست . اگر شرکت ها عرضه سهام خزانه دارند بسم الله ! چرا کسی عمل نمیکند ؟!
به نظر یک باردیگر این ۴ راهکاری که خدمت دوستان عرض کردیم را مرور میکنیم و به امید تغییر فاز عاقلانه و شجاعانه تصمیم گرفتن
ما چهار راه پیش رو داریم . طی کردن یکی از این چهار راه مسیر روزهای آتی بازار است .
راه اول
سناریو اول که به همین مسیر که میرویم ادامه بدهیم و محدودیت خاصی را نیز وضع نکرده و با همین شرایط و بدون هیچ گونه دخالتی که در پیش داشته باشیم به پیش برویم قطعا ممکن است برخی روزها حمایت های خاص صورت گیرد اما باید قبول کرد که عدد بالایی در صف فروش نیست در این حالت بازار آنقدر پیش میرود تا قیمت ها جذاب شده و صف فروش ها جمع شود در این شرایط ممکن است کمی زمان از بازار گرفته شود اما در نهایت طی روزهای آتی بازار به تعادل می‌رسد اما چهره زشت برخی صفوف فروش قفل شده در بازار به چشم خواهد آمد این مسیری است که تا به امروز طی کردیم و از این به بعد هم احتمالا طی خواهیم کرد چرا که شجاعت بازگشایی نماد ها کمتر است و صد البته حق هم دارند ! .
راه دوم
با استفاده از ابزارهای خود بازار به سمت تعادل حرکت کنیم کاری که داشت صورت می گرفت اما در دقیقه ۹۰ جلوی آن گرفته شد مانند افشای الف گره های معاملاتی و مواردی از این دست که بازار را سریعتر به نقطه تعادل رسانده و البته شرایط را طوری رقم می‌زند که حمایت ها و تزریق پول ها نیز در نقاط خاص صورت گیرد این روش شاید کمی دردناک باشد اما بازار را سریعتر به تعادل رسانده و سهم ها در نقاط ارزنده خود خریدار خواهند داشت روش دردناک و سریع تعادل بازار همین است به نظر برخی معتقدند تلفیقی از ۲ روش بالا مدنظر مدیران و عزیزان است و نیم نگاهی هم به یک روش دیگر دارند … در مورد این روش بانک ملت نمونه خوبی بود هر چند میشد کمی سهم اصلاح قوی تری کند ولی ترس بازار از این بازگشایی فرو ریخت …
روش سوم
استفاده از ابزارها و اعمال برخی تغییرات در دامنه نوسان و حجم مبنا و بازار هاست که به نوعی برخی محدودیت ها را کاهش داده و دامنه نوسان را در پاره‌ای از موارد افزایش داده و بازار را به سمت تعادل می برد این موضوع نیازمند تصمیم گیری ویژه و قاطع شورای عالی بورس و هیئت مدیره سازمان است تا آنجا که به ما اطلاع دادند سازمان بورس نه موافق اعمال محدودیت ها و نه ایجاد برخی بازگشایی های از این دست است . این روش به شکلی هوشمند افت قیمت ها را تسهیل کرده و شرایط را تغییر میدهد روزهای قبل پیشنهادهای خاص روی این موضوع مطرح شده بود اما به نظر خیلی انگیزه برای اجرای آن وجود ندارد در عین حال که بازار شاید در برخی نماد های کوچکتر با این شرایط می‌تواند سریع تر هم به تعادل برسد
و راه چهارم…
راه چهارم راهیست که به نوعی چشم خود را بر روی اصول خاص بازار سرمایه می بندد و صرفا برای حمایت از سهامداران خرد است . و دست به برخی اقدامات می‌زند به این شکل که بازار درست شبیه مکانیسم سهام عدالت پس از پایان بازار در یک قیمت پایانی در برخی نمادها فیکس شده و سهامدار خرد با اعمال محدودیت حجمی مثلاً ۵۰ میلیون تومان و یا هر چیزی شبیه این سهم را در قیمت مقطوع در سمت فروش گذاشته و سهام خزانه ، بازارگردان و صندوق توسعه سهم را از سهامداران خرد حقیقی میخرند .
این موضوع مزیتها و معایب بسیاری دارد یکی از مهمترین مزیت های آن خرید سهم سهامداران خرد ایست که در بازار سرمایه و هر قیمت فروشند اند اما معایب آن این است که به نوعی با تبعیض بین سهامداران شرایط را کمی سخت و خاص می‌کند به هر حال این طرح نیز طرفداران خود را دارد بخصوص کسانی که معتقدند حمایت‌ها باید هدفمند و با هدف نجات سهامدار خرد و با هدف خروج موقت آنها از بازار و نقدشونده بودن دارایی‌های آنها باشد و این خرید بعد از پایان معاملات با قیمت پایانی به خودی خود قیمت فردای شرکت ها را نیز کاهش میدهد و سریعتر به سمت تعادل میرویم …
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل بورس تهران به نقل از سنا، محمد باقر قالیباف در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس با وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی درباره وضعیت بازار سرمایه به ارائه خلاصه گزارش این جلسه پرداخت و با تاکید بر حمایت مجلس شورای اسلامی از بازارهای سرمایه گفت: جلسه غیرعلنی امروز مجلس بیش از دو ساعت و نیم به طول انجامید و عمدتا متمرکز بر مسائل حوزه بازار سرمایه بود.
قالیباف افزود:
مجلس مسائل اقتصادی را با اولویت در دستور کار قرار داده و به خصوص در روزهای اخیر به طور ویژه در حوزه کمیسیون‌های تخصصی و اقتصادی پیگیر حل مشکلات اقتصادی بوده است.
وی با اشاره به اظهارات روسای کمیسیون‌ها، نمایندگان، وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: اولین نکته‌ای که مردم باید از آن مطلع باشند این است که مجلس مصمم است حمایت و تقویت لازم و تثبیت را در بازار سرمایه انجام دهد و تلاش کند هدایت نقدینگی در بازار سرمایه به سمت مسائل تولیدی برود و پروژه‌های صنعتی در بخش تجاری، کارخانجات و تولید در کشور رونق بگیرد.
رییس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سرمایه و پول مردم در بورس باید مورد صیانت قرار گیرد این امر را از اولویت‌های مجلس شورای اسلامی عنوان و خاطر نشان کرد:
ما کمک‌های لازم به دولت برای تثبیت بورس را انجام می‌دهیم افزایش سرمایه هم از موضوعات جدی بود که در همین زمینه لایحه دو فوریتی دولت برای صرف سهام بدون حق تقدم آمد و در کمتر از ۲۲ – ۲۳ روز تصویب و ابلاغ شد و می‌تواند به عمق‌بخشی، تثبیت و هدایت نقدینگی و حفظ نقدینگی بورس و اموال مردم کمک کند.
قالیباف در ادامه اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی نه تنها هیچ کوتاهی در این زمینه ندارد، بلکه این موضوع بیشتر از همیشه مورد توجه و اولویت ما بوده است. از این به بعد هم لازم است تصمیمات جدیدی در بورس مورد توجه قرار گیرد که این تصمیمات در مجلس شورای اسلامی با حضور رییس سازمان بورس اتخاذ شده است.
وی درباره بازارگردانی در بورس گفت:
ما باید به دو طریق به این موضوع توجه کنیم یکی اینکه به متغیرهای بورس توجه کنیم. حجم مبنا، حداقل سفارش و سقف استفاده از اعتبار در بازار سرمایه از نکاتی است که مجلس شورای اسلامی مصمم است در کار کارشناسی و نظارتی خود در بورس به آن توجه کند.
رییس مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در بحث بازارگردانی بخشی از شرکت‌هایی که در بورس هستند حقوقی و دولتی هستند که در زمان اوج بازار سرمایه درآمدهایی پیدا شد و بعد به هر دلیل از بازار بورس کم شد. همه اینها شرکت‌هایی هستند که به نوعی دولتی محسوب می‌شوند و مدیریت دولتی دارند. اینها مکلف هستند وجوه را به بازار سرمایه برگردانند و بورس را تقویت کنند تا بازارگردانی درست پیش برود و کسی خارج از موضوع لیدری بورس را انجام ندهد.
قالیباف همچنین اظهار کرد:
ما باید استفاده از ابزارهای پوشش ریسک و بیمه و سهام را مورد توجه قرار دهیم و زیان ناموجهی را به منابع بیت‌المال وارد نکنیم تا بورس را حفظ کنیم. چیزی که توافق شد این است که سازوکارهای سهام خزانه و کاهش مزیت‌های سهام خزانه غیرمستقیم را برای تقویت در سازوکارهای رسمی خزانه در بورس در دستور کار قرار دهیم.
رییس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: با اطمینان عرض می‌کنم مجلس و دولت با جمع‌بندی امروز در صحن مجلس شورای اسلامی که با حضور وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی و تصمیم روز پنج‌شنبه در شورای عالی بورس این کار را انجام می‌دهند و کمیسیون‌های اقتصادی نظارت و پیگیری لازم را خواهند داشت. از فردا صبح (دوشنبه) نیز اولین جلسه با حضور روسای کمیسیون‌های مربوطه با حضور من، روسای کمیسیون‌های مربوط و مسئولان مرتبط از جمله رییس کل بانک مرکزی برگزار خواهد شد و به زودی شاهد تحول در حوزه بورس خواهیم بود.
بتا سهم
