دوباره خنده هات …
بعد از مدت ها انگار صدای خنده از کوچه پس کوچه های بازار سرمایه شنیده میشود . انگار کوچه های بعد از جنگ خرمشهر است که جای گلوله روی دیوارها مانده ولی به ظاهر یک اتش بس شکننده و ارامش نسبی حاکم است . امروز خریداران در ۳ الی ۴ مقطع با تمام قوا در مقابل فروشنده ها ظاهر شدند و سعی کردند شرایط خود را حفظ کنند و مثبت را ادامه دار ببیند تا سیگنال مهم و مثبتی به بقیه ارسال شود .
به هر دلیلی تاکید میکنیم هر دلیلی بازار سرمایه کمی شرایط بهتری گرفته است بسیاری ان را خرید صندوق ها و برخی ان را شرایط خوب و بنیادی بازار میدانند ولی این میان کسی به یک اصل غافل شده در بازار نمیپردازد .
این روزها که بیشتر درگیر خواندن مطالب خاص گذشته هستیم به خصوص ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ که در آن هیجان در اوج خود بود یک نکته بیش از هر چیز به ذهن ما می رسد
اینکه چه در آن دوران ، چه در این دوران بی تحلیلی در بازار سرمایه موج می زند به یادداشت های خود در آن وقت نگاه می کنیم میبینیم تحولات پیش رو جوری پیش می رفت که بازار سرمایه با پی به ای های ۱۰ نیز خریدار داشته امروز همان شرکتها با شرایط بنیادی بهتر با ۴ و ۵ خریدار ندارد
شاید بتوان گفت بخشی به دلیل قهر جریان پول و بی اعتمادی سهامداران به بازار بوده اما بی اعتمادی و بی پولی قطعا وجود دارد و حالا می توان به این دو عامل بی تحلیلی را نیز اضافه کرد شاید ا سهامداران حقیقی خیلی انتظار نمی رود اما چه بسیار سهامداران حقوقی که در آن مقطع اردیبهشت و خرداد خریدار بود و امروز با افت قیمت و شرایط حاضر به خرید نیستند و چه بسا فروشنده اند و تحلیل های عجیبی هم میدهند ! تا حرفی هم میزنیم میگویند فضا عوض شده ؟!!
مگر ان موقع فضا با ثبات بود و عوض نشده بود ؟!
مشکل این است که بسیاری ازاین عزیزان هیچ اینده نگری نداشته و فقط به روزهای جاری می اندیشند … مشکل همین بی تحلیلی است که بازار را به سمت روزمرگی سوق داده نهادهای بزرگ حقوقی باید پیشرو در بازار باشند نه اینکه عقب گرد کرد و روزمره تصمیم بگیرند ای کاش می شد حداقل این شرکت ها و این مجموعه ها و به طور کلی سهامداران اتفاقات و سناریوهای مختلف را برای بازار پیش‌بینی کنند بازار زمانی که دلار ۱۳۰۰۰ تومان بود سقف آرزوهایش دلار ۲۰ هزار تومانی بود و قیمت‌های فعلی جهانی که رویا به نظر می‌رسید امروز تقریباً همه متفق القول معتقدند کف دلار ۲۰ هزار تومان بیشتر است با این قیمت های جهانی قیمت سهام ها نباید در این نقاط باشد اما همین موج بای تحلیلی و البته رفتار بد دولت در هدایت پول‌ها به سمت بازار باعث بروز این ناترازی و بی نظمی در بازار شده است
امروز حرفی روی دلمان مانده که اگر نگوییم تا شب آرام نمیگگگیریم و آن بحث احترام به محیط کسب و کار است …
چیزی که مدت هاست از بین رفته نمیخواهیم مثال بزنیم که فلان صنف این رفتار را دارند و ما نداریم اما برای محیط کسب و کار خود باید احترام قایل باشیم اینکه بازار را به هر شکل با هر شرایط بدبینانه ببینیم چون خودمان سهم نداریم و یا بدبین باشیم چون خودمان اعتقاد نداریم می تواند یک نظر شخصی باشد اما ارائه و ترویج آن به نظر کمی بی اخلاقی است . پرتفوی حقوقی را به این تمایلات شخصی گره زدن بی اخلاقی است
باز هم می گویم درست نیست که از صنف دیگر مثالی بزنیم اما دیروز
دوستی تعریف میکرد ملکی را که قبل از شهریور قیمتش حدود ۱۳۰ میلیارد تومان بود را بعد از تمام این کش و قوس ها و دلار و اتفاقات معامله کرد … خریدار به امید تخفیف بیشتر دست نگه داشته بود و فروشنده هم در کمال خونسردی ان را به ۱۳۵ میلیارد تومان رساند و دیروز در نهایت ۱۳۵ معامله شد !و جالب آنکه فروشنده یک درصد هم تخفیف نداد هیچ روی قیمت گذاشته بود
البته ماهیت بازار ما با بازار مسکن فرق دارد مهم ترین ان هم این است که بازار عرضه در مسکن محدود و سهام در دریایی از سهم نامحدود است اما به هر حال این ملک برای آن شخص مهم احتمالاً کمتر است ۴۰ تا ۴۵ میلیارد تمام شده به اصطلاح در سود هم هستند
تغییر دیدگاه چیزی است که بازار به آن نیاز دارند احترام به محیط کسب و کار کمتر در این مدت دیده شد و اتفاقاً سال ۹۹ پر از بی اخلاقی های متعددی بود که نشان داد هنوز غالب بچه های فعال در بازار سرمایه با آن بلوغ فکری و اخلاقی اقتصادی و بازاری فاصله بسیاری دارند
بگذریم و مطابق رویه این چند روز سراغ خرداد برویم خرداد ۹۹ که ببنیم در بازار چه گذشت .
خرداد در ماهی تقریبا نیمه تعطیل به سربردیم . شروعش در یک روز بین تعطیلی بود و این اولین روزش بود : به ظاهر اولین روز هفته و اولین روز خرداد بود ولی به نوعی انگار روز میان هفته ای بود که کسی قدرت ریسک کردن نداشت بازار از روزهای بین تعطیلی میترسد روزهایی که یک سرش بازارهای جهانی و یک سرش دزدان دریایی کاراییب و کشتی بازی و سر دیگرش تصمیمات سهام عدالت باشد شاید هم کمی ترسناک به نظر برسد
در چند روز میان تعطیلی خرداد کمی هم بازار تن به اصلاح داد ولی خیلی زود دوباره مسیر خود را اغاز کرد … چه جالب که مسیر اصلاح بازار هم خیلی قابل پیش بینی نبوده است در بخشی از گزارش بازار اشاره شده بود :
بازار صعود عجیبی داشت و با هیچ خبری منفی نمیشد اما انگار در یک چرخه طبیعی درست در مقطعی که حساس بود و خاص ! بهانه های اصلاح خود را پیدا کرد و از سهام عدالت گرفته تا بازارهای جهانی روی سر او خراب شدند در اوج دوران کرونا بازار از کرونا نمی ترسید اما در همین روزهای اخیر به واسطه رشدی که بازار گرفته بود کرونا هم یکی از بهانه های اصلاح اخیر شده بود بازار به خوبی نشان داد که بخواهد اصلاح کند به سمتی می‌رود که روند خود را تغییر داده و هیچ کس نمی تواند جلوی او را بگیرد و او کار خود را خواهد کرد یا درواقع در موج ایجاد شده کسی جلودارش نیست.
کم کم در خرداد
ریسک سیستم معاملات هم نمایان شد و سهام عدالت هم کم کم به دغدغه ذهنی برخی سهامداران تبدیل می شود این موضوع و تغییرات ان کم کم به یکی از ریسک های بزرگ بازار تبدیل می شود . البته اصلاحات روز های قبل باعث شده بود از ۱ کیلیون کمی دور شویم اما بالاخره در نیمه های خرداد این عدد را پس گرفتیم : عدد یک میلیون از این نظر برای بازار مهم است که به یک مرز روانی تبدیل شده و امروز به خوبی روشن بود که شکست آن در روحیه بازار بسیار موثر بود .در این فتح میلیونی !
عوامل بسیار زیادی موثر بودند که به نظر رشد بازارهای جهانی ، رشد دلار نیما ، گزارش‌های ماهانه مناسب سه ضلع مثلثی بودند که کمک کردند بازار شرایط خوبی را داشته باشد و بتواند بار دیگر با رخ نمایی خود بازدهی سایر بازارها را به چالش بکشد.نکته مهم در مورد دلار نیما این است که این نرخ در میانگین سال ۹۸ حوالی ۱۱ هزار تومان بوده است و امروز به مرز ۱۶ رسیده است
(یادش بخیر اون موقع دلار نیما ۱۶ هزار شده بود !! )
از نیمه های خرداد گذشتیم و فضا به اندازه ماه های فرودین و اردیبهشت داغ نبوده ولی بازهم بد نبوده و هنوز امیدواری در بازار زیاد است از ۱۹ خرداد به عنوان روز مهم در هسته بازی معاملات یاد می شد روزی که چالش هسته و سیستم دوباره به شکلی جدی تر دامن گیر بازار شد
در ان روزهای خاص خرداد یک جمله بیشتر نظرمان را جلب کرد :
یک نکته بسیار مهم وجود دارد و اینکه فعالان بازار باید این موضوع را در ذهن خود هضم کنند که قاعده همیشه مثبت بودن بازار قاعده خطرناکی است اینکه یک سهم همیشه صف خرید باشد منجر به این خواهد شد که دیر یا زود صف فروش سنگین برای او ایجاد شده و نمی‌تواند قطعاً مورد قبول بسیاری از ما باشد از همین رو در چنین روزهایی قاعدتاً نباید از منفی ها و عرضه ها نیز ناراحت باشیم
در ادامه همین موضوع جای دیگر بیان می شود : از این نحوه صعود بازار با این شیب نرم و اهسته و یه روز منفی و دو روز مثبت بیشتر راضی هستیم شما ببنید بازار در این مدت رشد نسبی را داشته کسی هم نگران حباب بازار نیست ! این زیبا نیست ؟! حتما باید رشد بازار با صف خریدو فروش باشد ؟!
به نظر پر حجم و متعادل در بازار پیش رفتن اتفاق بهتر و مهم تری است که می تواند رخ دهد و این مدل افزایش برای بازار مدل کارا تری خواهد بود حالا به جای ۱ ماهه ۲۰% ۱ ماهه ۱۰% هم جای دوری نمی رود مهم آهسته و یپوسته رفتن است !
مطالب بالا به خوبی نشان میدهد که مثبت های مداوم چه ریسک بزرگی برای بازار بوده اند
البته خرداد مثبت های کمتری ر نسبت به ۲ ماه قل داشت و فضا یک روز در میان پر و خالی میشد که مطلب زیر ان را نشان میداد : دوره اول دوره بهمن تا پایان اردیبهشت و دوره دوم که آغاز شده دوره ابتدای خرداد تا به امروز است در مورد دوره اول مفصل صحبت کردیم و حتی همین دیروز هم عرض کردیم به نوعی ماه عسل بازار بوده و بعید است چنین دوره‌ای، با چنین روزهایی، با چنین سرعتی تکرار شود و اتفاقاً نوشتیم در دوره دوم که دوره فعلی است دو روز مثبت یک روز منفی مدل بهتر و قشنگ تری برای رشد بازار است …
سیاست یک روز متعادل و یا حتی منفی و دو روز مثبت و خوب داشتن بهتر از رشد مداوم و بی وقفه بازار است در رشد های به اصلاخ هیجانی همه فکر زمان سقوط هستند و در رشدهای پلکانی همه به فکر پله های بعدی صعود …
و این هم متنی که برای روزهای اخر خرداد است و از حجم پولی که وارد بازار شده بود صحبت میکند
تابستان پشت در بازار است و خیلی زود فرا می رسد تابستانی داغ در راه است بهار کم کم رخت خود را بر می بندد و ورود ۵۰ هزار میلیارد تومان بازار سرمایه که شاید در تاریخ دیگر تکرار نشود اما به واقع بهار اخیر یکی از به یاد ماندنی ترین بهار های تاریخ بورس بود که فروردین اردیبهشت و خرداد اش همه رنگ و همه نوع شکوفه داشت و حالا بهار را کم کم پشت سر می گذاریم و به فصل داغ تابستان می رسیم
این متن غم انگیز در حال حاضر و خوشحال کننده در ان زمان به خوبی وصف فصل بهار خاص بازار بود …
بعد ها به نظر در تاریخ می نویسند بهار ۹۹ در کتاب خاطرات بازار ماندگار خواهد شد فصلی که شاید بعد ها در اقتصاد ایران بنویسند. بهار ۹۹ نقطه عطف حرکت مردم از سمت بازار بانک محوری به بازار سرمایه بود(البته پاییز و زمستانش نشان داد بیشتر از درب عقب خودرو اشتی کرده بودند ) . بهار ۹۹ فصل آشتی و آشنایی مردم با بازار بود و در واقع یک بهار بی بدیل را رقم زد که فعالین بازار تا به امروز به عمر خود ندیده بودند ! واقعا روزهای عجیبی بود. پس از سال ها در کوچه بورس عروسی شده بود ان هم چه عروسی یک فصل بزن و برقص و ولیمه برپا بود !
البته این عروسی که ما داریم از صدقه سری جریان پول و حرکات دولت و ترس از رشد دلار و خلاصه افت ارزش پول ملی بوده وگرنه بازار سرمایه این طور مورد توجه قرار نمیگرفت…
بتا سهم
