تراز حساب جاری جهان و کووید-۱۹

🔹براساس گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول، در سال ۲۰۱۹، تراز حساب جاری جهان (مجموع مطلق کلیه مازادها و کسری‌ها) به میزان ۰.۲ واحد درصد تولید ناخالص داخلی جهان کاهش یافته و به ۲.۹ درصد، رسیده است. برای سال ۲۰۲۰ نیز کاهش ناچیزی در مازاد و کسری تراز حساب جاری (۰.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی) پیش‌بینی شده، اگرچه برآوردها با نااطمینانی‌های بالایی همراه است.

🔹بحران کووید-۱۹، پیامدهای متفاوتی بر تراز حساب جاری و تغییرات ارزش پول ملی در کشورهای گوناگون داشته است. آمارها نشان می‌دهد که ۴۰ درصد از مازاد و کسری تراز حساب جاری کل در سال ۲۰۱۹ بیش از حد انتظار بوده است.

🔹در سال ۲۰۱۹، کسری تراز حساب جاری ایالات متحده آمریکا حدود ۰٫۱ واحد درصد کاهش یافته و به ۲٫۳ درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده است و مازاد تراز حساب جاری ژاپن نیز در این سال، در سطح ۳۶ درصد تولید ناخالص داخلی باقی مانده است.

🔹در سال ۲۰۲۰ نیز انتظار میرود کسری تراز حساب جاری آمریکا به ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی و مازاد تراز حساب جاری ژاپن به ۳٫۲ درصد کاهش یابد. تراز حساب جاری ترکیه از کسری ۲٫۷ درصدی از تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۸ به مازاد ۱٫۲ درصد در سال ۲۰۱۹ رسیده و انتظار می رود این تراز در سال ۲۰۲۰ معادل صفر شود.

🔹طبق برآوردهای صندوق بین المللی پول، تراز حساب جاری ایران در سال ۲۰۱۹ برای اولین بار با کسری همراه شده است. در سال ۲۰۱۸، تراز حساب جاری ایران با مازاد ۹٫۴ میلیارد دلاری (۲٫۱ درصد از تولید ناخالص داخلی) همراه بوده که در سال ۲۰۱۹، با کسری حدود ۳۰۰ میلیون دلاری (۰٫۱ درصد از تولید ناخالص داخلی مواجه شده است.

🔹طبق پیش بینی ها، انتظار می رود در سال ۲۰۲۰، کسری تراز حساب جاری ایران به ۴٫۱ درصد تولید ناخالص داخلی تشدید یابد.

افت شدید تجارت

🔹حجم تجارت کالایی جهان در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰ درصد کمتر از سال ۲۰۱۹ بوده است که نسبت به ۵ ماه نخست بحران مالی جهان در سال ۰۹-۲۰۰۸، کاهش شدید ناگهانی را تجربه کرده است.

🔹رشد تجارت اخیر در چین یک استثنا است که نشان از پایان زودهنگام اعمال اقدامات قرنطینه ای در این کشور دارد.

🔹براساس گزارش چشم انداز اقتصاد جهان صندوق بین المللی پول انتظار می رود در سال ۲۰۲۰، حجم تجارت کالاها و خدمات جهان با کاهش حدود ۱۲ درصدی همراه باشد.

🔹به نظر میرسد که کاهش تولید، عامل اصلی رکود تجاری است. با توجه به ارتباط تاریخی بین تجارت و اجزای تولید ناخالص داخلی، کاهش تجارت کالا و خدمات جهان با توجه به پیش بینی فعلی اجزای تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۰ ، مورد انتظار است.

🔹انتظار می رود بخشی از تاثیر کاهش فعالیت های اقتصادی بر تجارت، مربوط به حوزه تبادلات از طریق زنجیره های ارزش جهانی باشد.

🔹در مقابل، در سال های پس از بروز بحران مالی جهان در سال ۰۹-۲۰۰۸، تجارت کالا و خدمات ضعیف تر از آن بوده که تنها ناشی از کاهش فعالیت اقتصادی باشد و نقش عوامل دیگری مانند حمایت از تولید ملی را نباید نادیده گرفت.

🔹برای تجارت خدمات، رکود انتظاری در سال ۲۰۲۰ شدیدتر از رقمی است که ناشی از کاهش احتمالی تقاضای کل باشد، این امر نشان میدهد عوامل دیگری از جمله اعمال محدودیتهای سفر نیز نقش مهمی در این زمینه داشته اند.

🔹به طور کلی، انتظار میرود تضعیف فعلی و آتی تجارت در درجه اول منعکس کننده اثر کووید-۱۹ و اقدامات کاهشی آن و در عین حال ناشی از اثر اختلالات ایجاد شده در بخش تولید و افت تقاضای ناشی از دست دادن شغل و درآمد باشد./اتاق بازرگانی تهران(تلخیص شده)

اکونومیست فارسی

تحلیل شرکت های بورس اوراق بهادار را در گزارش بازار بخوانید.