دو مسیر برای بازگشت دولت بایدن به برجام وجود دارد.
مسیر اول، بازگشت بدون قید و شرط آمریکا به برجام است.
طرفداران این نگاه بر این باورند که واشنگتن میتواند با بازگشت به برجام، فعالیتهای هستهای ایران را به پیش از زمانی بازگرداند که ایران بهطور مرحلهای و در پاسخ به خروج ترامپ از برجام، از تعهدات خود در این توافق عقبنشینی کرد.آنها چنین استدلال میکنند که با بازگشت واشنگتن به برجام، کاخسفید حق امتیاز استفاده از مکانیزم ماشه را بار دیگر در دست خواهد گرفت. بنابراین واشنگتن میتواند با استفاده از این اهرم فشار، تهران را وادار کند تا در موضوعات دیگر، از جمله موضوع موشکی و منطقهای وارد مذاکره شود. طرفداران این نگاه تاکید میکنند که بازگشت به برجام نقطه آغاز روند دیپلماسی با ایران است، نه پایان آن.
اما منتقدان این دیدگاه میگویند بازگشت تهران به تعهدات کامل هستهای وفق برجام شش ماه زمان میبرد و آمریکا نباید تا زمانی که ایران بهطور کامل به برجام بازنگشته همه تحریمها را تعلیق کند، موضوعی که میتواند دست برتر را در اختیار تهران قرار دهد و متحدان منطقهای واشنگتن از جمله عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی را بهشدت خشمگین کند. ضمن آنکه این اقدام با مقاومت شدید جمهوریخواهان کنگره مواجه خواهد شد. چنین مخالفتی به هیچوجه مورد علاقه بایدن نیست؛ زیرا او تلاش میکند در مسائل کلان سیاست خارجی حمایت هر دو حزب اصلی آمریکا یعنی حزب دموکرات و جمهوریخواه را بهدست آورد
طرفداران سناریوی دوم استدلال میکنند که آمریکا از زمان خروج ترامپ از برجام، اهرمهای فشار زیادی علیه ایران بهدست آورده که نباید آنها را به راحتی از دست بدهد
با توجه به تحریمهای سنگین علیه ایران، فرآیند دیپلماسی باید از مذاکرات موشکی با تهران آغاز شود.منتقدان این دیدگاه اما میگویند اصرار بر آغاز مذاکره با تهران از نقطه موشکی، عملا مسائل را پیچیدهتر از گذشته میکند و صرفا بر شدت تنشها در منطقه میافزاید.بنابر این بایدن در رابطه با ایران با چهار چالش اصلی مواجه است اولین چالش این است که اروپاییها خواستار بازگشت فوری آمریکا به برجام هستند، در حالی که جمهوریخواهان کنگره با بازگشت بدون قید و شرط به برجام بدون در نظر گرفتن زمان انقضای بند غروب آفتاب، مساله موشکی و نقش منطقهای تهران، مخالفت خواهند کرد.
دوم آنکه دولت جدید آمریکا ضرورت بازگشت تهران به محدودیتهای هستهای زمان برجام را بهشدت احساس میکند و در عین حال نمیخواهد موضوع هستهای گروگان مسائل موشکی و نقش منطقهای ایران شود.سوم بایدن به خوبی نگرانی رژیم صهیونیستی، عربستان و امارات را از بازگشت کاخسفید به برجام درک میکند و به این موضوع نیز آگاه است که ممکن است آنها اقداماتی انجام دهند که استراتژی آمریکا برابر ایران را پیچیدهتر از گذشته کند.چهارم آنکه حتی اگر دولت بایدن تلاش کند اهرمهای فشار را در دست خود نگه دارد همزمان باید مشوقهایی نیز برای ایران روی میز قرار دهد
در این میان آلترناتیوی برای بازگشت کامل برجام وجود دارد که بهنظر میرسد حلقه اول نزدیکان بایدن از جمله جیک سالیوان، گلدنبرگ و دنیس راس به آن گرایش و تمایل بیشتری دارند.
طرفداران این گزینه جایگزین، اعتقاد دارند ایالاتمتحده باید همچنان بهطور واضح اعلام کند که آماده بازگشت به برجام و سپس رسیدن به توافقی جدید با تهران است؛ موضوعی که میتواند از سویی به اروپاییها اطمینان خاطر دهد و از سوی دیگر نشان دهد دولت جدید آمریکا به توافقهای چندجانبه احترام میگذارد. طرفداران این نگاه از اقدامات متقابل، همزمان و گام به گام تهران و واشنگتن با هدف اعمال محدودیتها روی برنامه هستهای ایران همزمان با حفظ اهرمهای فشار حمایت میکنند.مثلا آنها میگویند تهران اکنون ۱۲ برابر زمان برجام، اورانیوم غنیشده با غلظت پایین در اختیار دارد یعنی دولت آمریکا میتواند خواستار کاهش این میزان به هزار کیلوگرم و از بین بردن دو آبشار سانتریفیوژ پیشرفته ایران شود و در مقابل مجوز آزاد شدن بخشی از منابع بلوکه شده ایران در خارج را صادر کند اما در عین حال اهرم تحریمها را نیز از دست ندهد.
به احتمال زیاد تیم سیاستخارجی بایدن این سناریو را برای پیشبرد دیپلماسی با ایران پیگیری خواهد کرد. خاصیت این استراتژی طولانیتر کردن زمان گریز هستهای، در دست نگه داشتن اهرم فشار، بینیازی از حمایت جمهوریخواهان و متحدان منطقهای واشنگتن، راهی برای خروج از یک چالش پیچیده و خرید زمان برای بایدن با هدف رسیدن به توافقی جایگزین با ایران است
دنیای اقتصاد
تحلیل شرکت های بورس اوراق بهادار را در گزارش بازار بخوانید.
کانال تلگرام: https://t.me/farabibourse
ما را در آپارات دنبال کنید: http://www.aparat.com/kargozari.org
خرید و فروش آنلاین سکه و طلا : https://kargozari.org/2018/05/25/gold