دکتر حسین عبده تبریزی عضو سابق شورای عالی بورس:
خیلی از شرکت‌ها همزمان با اینکه متوجه ریسک پولشویی و مالیات شدند گرایش پیدا کردند که سهامی عام شوند. این شرکت‌ها عمدتا با هدف تامین مالی عملیات خود علاقه مند به حضور در بازار سهام کشور هستند و این تصمیم در حقیقت فرصتی برای بازار سرمایه کشور است که درصد بالاتری از کل بازار بدهی را شامل شود.
متوسط سن اغلب فعالان در بازار سهام ایران در محدوده سنین جوانی قرار دارد که از متوسط سن سایر فعالان حرفه‌ای در سایر بازار‌های مالی کمتر است. با اینکه جوان بودن مزیت است اما کافی نیست چرا که بازار سرمایه به دانش نیاز دارد.
عبده خاطرنشان کرد:
مشکلات نظام بانکی در سال‌های اخیر شرکت‌ها را برای تامین مالی به سمت بازار سرمایه سوق داده است. نظام بانکی به دلیل قرار گرفتن در تنگنای مالی و مشکلات نتوانست شرکت‌ها را تامین مالی کند. بر همین اساس شرکت‌های بزرگ به سمت بازار سرمایه حرکت کردند و در این بازار فعال شدند چرا که نسبت به سال‌های گذشته نظام مالیاتی سختگیرتری داشتیم.
بازار سرمایة ایران با وجود تحریم ها و سایر محدودیت ها در ۲۰ سال گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. به ویژه در دو سال اخیر به دلیل حضور گستردة مردم ، نفوذ بازار سرمایة ایران افزایش یافته است. اگرچه حضور انبوه مردم دشواری های خود را داشته، اما چنان بازار را گسترش داده است که یک شرکت کارگزاری ایرانی حساب یک دهم جمعیت ایران را نگه می دارد؛ یعنی، برای ۸ میلیون نفر.
هدف برگزار کنندگان این سمینار آن بوده که برای ارتقای کیفیت خدمات بازار سرمایه، نقاط ضعف بازار را بررسی کرده و آنها را پیگیری کنند. از چند سال پیش، تشخیص آنان این بوده که «تأمین مالی» کاستی اساسی بازار در ایران است. از این رو چندین سال است که این سمینار با تم «تأمین مالی» برگزار می شود.
البته در زمینة تأمین مالی هم دستآوردهای بازار سرمایة ایران قابل توجه است. به عنوان مثال :
بازار بدهی بسیار گسترش یافته است، اگرچه بیشتر بازار در دست دولت است، و سهم بخش خصوصی در این بازار بسیار نازل است. هم چنین موفقیت هایی در زمینة صندوق های پروژه و سایر صندوق هایی که برای رشد تولید و افزایش اشتغال سرمایه گردمی آورند، حاصل شده است، اگرچه حجم آنها به ریال عمده نیست.
مشکلات نظام بانکی در سال های اخیر، شرکت ها را برای تأمین مالی به سمت بورس سوق داده است. نظام بانکی بسختی گرفتار تنگنای اعتباری است. شرکت ها، به ویژه شرکت های بزرگ، خود را ناچار می‌بیند که در بازار سرمایه فعال شوند.
از طرف دیگر
نظام مالیاتی سختگیرانه تر، اجرای قوانین پولشویی، مقررات مشابه، و ضرورت رعایت مقررات یا compliance باعث شده تا شرکت هایی تقاضای پذیرش در بورس دهند که پیش از آن، از ترس شفافیت، تمایلی به سهامی عام شدن نداشتند. این شرکت ها امروز عمدتاً با هدف تأمین مالی عملیات خود، علاقه مندند در بورس پذیرفته شوند. این تحولات فرصت های تازه ای به بازار سرمایه می دهد که درصد بهتری از کل بازار بدهی را به چنگ آورد.
خوشبختانه متوسط سن فعالان بورس پایین و اغلب آنان جوان هستند. البته جمعیت ایران هنوز در کل جمعیت جوانی است، اما این صنعت مثل صنعت آی تی از متوسط سایر حرفه ها هم جوانتر است. البته، فقط جوان بودن کافی نیست، بازار سرمایه دانش می طلبد. فارغ التحصیلان رشته های نامرتبط یا فارغ التحصیلان ضعیف تر به دوره های حرفه ای بسیار پایه ای نیازمند هستند. حتی فارغ التحصیلان دانشگاه های معتبر در رشته های مرتیط نیز به دوره های حرفه ای مالی نیاز دارند.
هدف سمینارهای مالی باید هدایت این جوانان به سمت این نوع آموزش ها باشد. مخاطبان اصلی این سمینار نیز همه ساله جوانانی بوده اند که به عنوان کارشناس، کارمند، معامله گر وسرمایه گذار بازار سرمایة امروز کشور را در دست دارند. برای توسعة بیشتر بازار در راستای تأمین مالی باید با همین جوانان کار کرد.
در این روزهای دشوار کرونایی برای شما شرکت کنندگان در این سمینار در هر جا که هستید، آرزوی سلامتی و توفیق دارم، و برای این بازار سرمایه نیز مسئولیت پذیری در قبال تأمین مالی برای بنگاه ها را آرزو دارم؛ مسئولیتی که به تولید بیشتر در ایران، یعنی درکشوری که به سختی نیازمند اشتغال است، می انجامد.
دکتر حسین عبده تبریزی
