اینکه لنگ در هوایی و …
این چند شب و چند وقت ، روزها صحبت از حمله و قطعی بودن آن و شبها کلیر شدن آسمانها و بعد از آن بیخبری و عدم وقوع رویداد خاص را شاهد هستیم. مدام به این شعر فکر میکنیم که به قول شاعر ( اینکه لنگ در هواییم عمیقاً ناشی از جبر جغرافیایی است…) که در خاورمیانه قرار داریم و هر روز و هر ثانیه و هر ساعت آن با قبل فرق میکند و دقیقاً این روزها بازار سردرگم و لنگ در هوا و معطلی را شاهدیم که با تمام توان سعی میکند ریسکهای ریز و درشت مختلف را از خود دور کند اما تردیدها به او امان نمیدهند.
این بدان معنی است که بازار نه میداند قرار است جنگ شود و نه میداند که چه رویدادی در انتظار اوست بین زدن و نزدن ، ماندن و نماندن و فروختن و نفروختن گیر افتاده و هر روز تماشاچی بازار است و باز جای شکرش باقیست که اگر تعطیل نیستیم ، دامنه نوسان ریسک این تردیدها و سردرگمیها را کاهش داده است و زمان را برای ما ذخیره میکند …
بازار امروز را در حالی پیش بردیم که تقریباً اکثر اخبار این موضوع را نشان میداد که پاسخ و حمله موشکی ایران قطعی شده و به زودی شاهد آن خواهیم بود با این برداشت از خبرها دیروز و امروز اکثراً در بازار گارد فروش داشتند و شاهد فشار فروش اکثر سهامداران خرد و کلان در بازار بودیم امروز کمی در مورد این موضوع که آیا باید فروشنده باشند یا نباشند صحبت خواهیم کرد اما در هر صورت رفتار بازار دیروز و کمی هم امروز یک رفتار کاملاً طبیعی نسبت به موج خبرها بود.
امروز صبح با عدم اتفاق خاصی در شب گذشته دوباره تردیدهای او بیشتر و ابهامات او قویتر شد و این لنگ در هوایی و حس تعلیق و سرگردانی بیشتر سراغ او آمده است البته برخی معتقدند این طولانیتر شدن پاسخ خود یک مزیت برای بازار به شمار میرود تا کم کم موج عقلانیت و رفتار کنترل شده طرفین درگیری را به معقولترین شکل ممکن پیش ببرد و حالا خیال بسیاری از این موضوع جمعتر شده که مدل حمله و پاسخ احتمالی چیزی شبیه رویداد قبلیست و ریسکهای عجیبی بازار را تهدید نمیکند اگر قرار بود بی کله برویم تا حالا زده بودیم …
امروز دقیقاً در مورد همین سناریو و چشم انداز اتفاقات رویدادهای پیش رو صحبت خواهیم کرد و قاعدتاً سه موضوع پیش روی همه ما قرار دارد و روی این سه احتمال کار میکنیم و البته با توجه به خبرها و شرایط و شنیدهها معتقدیم که پاسخ ایران به این موضوع قطعیست و فقط نوع و چگونگی آن مورد سوال است
در احتمال اول
فرض را بر این بگذاریم که به همه چیز خوشبینانه نگاه میکنیم و پاسخ ایران یا سریع و صریح نخواهد بود و یا از طریق نیروهای نیابتی خود اقدام به این کار خواهد کرد و از خاک خود پاسخ خاصی به اسرائیل نخواهد داد در چنین شرایطی به این دلیل که بازار تا بیخ جنگ را برای خود بریده قطعاً این سناریو موجب برگشت بازار و جریان پول به آن خواهد شد این احتمالیست که طی روزهای گذشته تقویت شده و جلسه سران کشورهای اسلامی نیز بر همین اصل پیش خواهد رفت و بسیاری بر این عقیدهاند این بار ایران این خویشتنداری را از خود نشان خواهد داد
اما آن سوی ماجرا نیز احتمال دوم و سومی وجود دارد
که بسیاری روی آن مانور داده و وزن بالایی به آن میدهند و آن هم این است که در یکی از نیمه شبهای همین چند روز آتی دوباره سیل موشکها و پهپادهای ایران این بار با قدرتی بیشتر و شدتی قویتر نسبت به قبل اسرائیل را هدف گرفته و دوباره جو عجیب و خاص جنگی را رقم میزند …
اصلا شک نکنید که مثل دفعات قبل شوک اولیه فروش بالایی را بعد از این حملات این چنینی شاهد خواهیم بود و از همین حالا نیز سازمان باید در مورد نحوه چگونگی مواجه با این جریان خود را آماده سازد البته بازار اگر خوش شانس باشد که تاکنون این چنین نبوده این اتفاقات در آخر هفته و تعطیلات رخ بدهد و کمی جو اولیه آن گرفته شود اما در هر صورت این موضوع یک احتمال بسیار قوی و محتمل است …
اما این سناریوی دوم یک بعد دیگر هم دارد
که دقیقاً فضای فعلی را نشان میدهد در دل سناریوی دوم واژهای به نام پینگ پنگ گنجانده میشود و دقیقاً واکنش بازار نیز از همین واژه سرچشمه میگیرد … بالاتر هم گفتیم واکنش اولیه بازار به این شرایط طبیعتاً منفی است اما این منفی خیلی زود اثر روانیاش تخلیه شده و چون بخشی از آن را در این روزها پیش خور کرده منتظر گام دوم میشود .
در گام دوم اگر به مانند قبل واکنشی را از سمت طرف مقابل شاهد نباشیم و یا یک واکنش بسیار محدود را ببینیم به نظر این بحران نیز به مانند بحران قبلی بدون انتقال تنش اضافه به اقتصاد و زیرساختها خاتمه یافته و ریسک بزرگی موقتا از سر بازار برداشته میشود و در این حالت است که باز هم به مانند قبل فنر جمع شده افت قیمتها با شدت و سرعت بیشتری برگشته و واکنش نشان میدهد و بسیاری هم این روزها را به همین واسطه فرصت خرید میدانند …
و اما تمام ترس بازار از وقوع این سناریوست که در جواب این پینگ و ضربه ایران یک پونگ قویتری را طرف مقابل به کشور ما وارد کرده و این بازی همچنان ادامه پیدا کند و درست در این مرحله است که بازار زیر فشار جنگ و شرایط وارده دست و پا میزند و به همگان اثبات میکند که منفی روزهای اخیر او بی دلیل نبوده… این سناریویی است که در حال حاضر بازار به آن وزن میدهد و خود را برای آن آماده کرده و نوع معاملات و تردیدها و شکل فروش نیز این موضوع را نشان میدهد
اما در جمعبندی چه باید گفت
در جمعبندی میتوان اینطور بیان کرد که از ۳ احتمال ذکر شده دو احتمال را در حال حاضر بازار با منفیهایی که داشتیم پیشخور کرده و قوع آن میتواند به تردید و لنگ در هوا بودن او خاتمه داده و مسیر را تغییر دهد و فقط در احتمال آخر است که بازار تا به امروز چنین چیزی را شاهد نبوده و خود را برای آن آماده نکرده است
به قول یکی اگر شانس و اقبال بازار ما به مانند ۱۰ ماه گذشته باشد این یکی هم به لیست سیاه رویدادهای اخیر اضافه خواهد شد دقت کنید در ۱۰ ماه گذشته تحولات عجیبی در پهنه سیاسی، اقتصادی و بورسی کشور رخ داده است … واقع باورکردنی نیست شاید این اتفاقات یک قرن بود که در ۱۰ ماه برای ما پیش امده …
۱- عمليات ۷ اكتبر
۲- حمله اسرائيل به غزه
۳- افزايش نرخ بهره بانكي به ۳۰ درصد
۴- افزايش نرخ خوراك پتروشيمي ها و پالايشي ها
۵- افزايش نرخ اخزا به ۳۶ درصد
۶- حمله اسرائيل به مقر ايران در سوريه
۷- حمله موشكي ايران به اسرائيل
۸- سقوط هلكوپتر رئیس جمهور
۹- انتخابات رياست جمهوري
۱۰-افزايش تنش بين حزب الله و اسرائيل
۱۱- ترور اسماعيل هنيه در تهران
امیدواریم این یکی به شماره ۱۲ این لیست اضافه نشود و بحران جدیدی برای بازار ایجاد نکند اما هر چه که هست بازار با اصلاحی سنگین و هزینه گزاف که منجر به از دست رفتن احتمالی شاخص ۲ میلیون و فشار سنگین فروش در برخی نمادها بود هزینه این اتفاق و رویداد سیاسی را پرداخت کرده است و حالا همه منتظر اعلام نتیجه و فاصله گرفتن از این فضا هستند .
اما موضوع دومی که در این گزارش به آن فعلاً به شکلی کوتاه میپردازیم
موضوع ریزشها در بازارهای جهانی است برخی معتقدند وارد یک بحران شدیم و این بحران به زودی خود را در قیمت کامودیتیها نیز نشان خواهد داد در حال حاضر با توجه به اینکه این بحران بیشتر در بازارهای سهام بوده و هنوز به شکل جدی سراغ کامودیتی ها نیامده میتوان گفت خیلی تهدید عجیبی برای بازار ما به شمار نمیرود
بسیاری هم بر این عقیدهاند که به دلیل ساختار خاص و ویژه و عدم وجود محدودیت دامنه نوسان بحرانها در بازارهای جهانی کوتاه مدت و برگشت آن نیز سریع خواهد بود مثل آن چیزی که امروز در ژاپن دیدیم اما اگر به هر دلیلی این بحران به کالاهایی نظیر نفت مس روی و موارد دیگر کشیده شود موج دوم بدشانسیهای بازار این بار با لباس بازارهای جهانی سراغ او میآید که البته این یکی ریسک شناخته شدهتر برای بازار است و اکنش بازار هم با آن روشنتر خواهد بود …
اما شک نداریم با توجه به فضای فعلی احتمالاً اگر این موضوع رخ دهد و بحران این چنینی را شاهد باشیم که مثلاً نفت و یا سایر کالاها را با چالش مواجه سازد بیشک تغییرات در نرخ ارز آغاز شده و سرعت این تغییرات بیشتر خواهد شد فعلاً و تا این لحظه به این مقدمه اکتفا میکنیم تا احتمالاً شاهد جلسات فدرال رزرو و نتایج آن باشیم اما این اتفاقات یک موضوع مهم را برای همه به نمایش گذاشت که آن را در بخش آخر بیان میکنیم…
در این چند روز که بازارهای بورس دنیا در حال سقوط بود از ژاپن و کره گرفته تا اروپا از بورسهای ریز و درشت کشورهای مختلف گرفته تا قبلهگاه سفته بازان و نوسانگیران یعنی بورس امریکا شاهد بودیم که به سرعت اخبار آن سرخط همه خبرها قرار گرفت و حتی اخبار المپیک ، غزه ایران و اسرائیل و همه را به صفحه بعد منتقل کرد. اکثر تحلیلگران و شبکههای خبری و کارشناسان و حتی سیاستمداران شروع به اظهار نظر در این رابطه کردند نظرات یکی پس از دیگری بیان شد تحلیلهای مختلف و خلاصه هر آن چیزی که این رویداد و این اتفاق را توضیح میداد در طوفانی از اخبار به اطلاع همگان در دنیا رسید
اینجا بود که به نظر یک درس بزرگ برای سیاستمداران و اهالی سیاست کشورمان ایجاد شده که امیدواریم عاقل باشند و بفهمند و درک کنند…
در دنیا به دلیل اینکه بورس و بازارهای مالی آینه تمام نمای اقتصاد و چکیده و عصاره ناب شرکتهای ریز و درشت و بزرگ یک کشور است کوچکترین تغییر آن حساسیت ویژهای را در بین سیاستمداران ایجاد کرده و به آن واکنش نشان میدهند. نگاهی به انتخابات امریکا بکنید بعد از این سقوط بایدن یکی از مشاوران اقتصادی خود را برکنار میکند کاملا هریس از بهبود بازارها صحبت میکند ترامپ از این ریزش استفاده کرده و آن را گردن دموکراتها میاندازد و وعده میدهد که با آمدن او همه چیز درست میشود و اما ایران …
این را نمیتوان رد کرد که در ایران هم تقریباً بازار سرمایه چکیده و عصاره اصلی شرکتهای بزرگ و معتبر کشور هستند اکثر شرکتهایی که در اقتصاد ما نقش آفرینی میکنند روی تابلوهای بورس هم حضور دارند پس نمیتوان گفت که ما از این نظر خیلی تفاوت عجیبی با دنیا داشته باشیم حالا شاید این میان بخشی از صنایع ریز و درشت ما خارج بورس حضور داشته باشند اما بخش اعظم و موثر آن در دل بازار است …
تفاوت ما اینجا این است که
حال خوب این شرکتها یعنی حال خوب بازار و وقتی حال این شرکتها و صورتهای مالی و گزارشها و تحولات مالی آنها خوب نیست حال بازار هم خوب نیست شاخص نه یک نمودار نمایشی که یک دماسنج واقعی برای اقتصاد است بازار سرمایه نه یک ویترین برای اقتصاد و یا موضوعی برای روزهای داغ توییتری قبل از انتخابات ، که یک واقعیت درست و قوی اقتصاد سالم و قدرتمند است …
و حالا واکنش مسئولین و مدیران ما به این تحولات را نگاه کنید چه قبل از انتخابات و چه بعد چه آن دولتی که وجود داشت و چه دولتمردان فعلی نگاهی که به بازار سرمایه دارند نگاه حضور چند ۱۰۰ هزار سفته باز احتمالی است که فراموش نمیکنیم یکی از همین سیاستمداران دوره قبل میگفت آنها را به دریا هم بریزید هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد
این تفاوت نگاه ما به اقتصاد و نگاه دنیاست و تا وقتی چنین موضوعی وجود داشته باشد کشور ما نیز راه به جایی نمیرود به واقع مدت هاست که همه میگویند اصلاً بازار سرمایه را فراموش کنید به این توجه کنید که حال او امروز چرا بد است او تنها شاخصی است که با آلارم خود به شما هشدار میدهد که اتفاقی در اقتصاد در حال وقوع است که باید حواس جمع آن باشید درست شبیه بدن بیماری که علائم آن را با درد و یا خونریزی نشان میدهد تا فرد به فکر درمان باشد
آقای جراح متخصص قلب ، برادر بزرگوار کاپشن و شلوار لی پوشیده … شما که دکتر هستید حتماً به این ادبیات آشنایی دارید حال بد بازار سرمایه در چند سال اخیر حال بد اقتصاد است و نشانههاییست که این بیمار از خود بروز داده یا شما دکتر حاذق باوجدانی هستید و به این علائم توجه میکنید و یا به مانند افراد قبل از آن گذر خواهید کرد اما فراموش نکنید امروز این علائم را اگر نادیده بگیرید فردا دست قدرتمند اقتصاد با شکلی دیگر به صورت شما سیاستمداران سیلی خواهد زد
هنوز رد سیلی اقتصاد و جای انگشتان او روی صورت دولتمردان قبلی باقیست از سرنوشت و شرایط آنها درس بگیرید هیچکس نمیگوید اقدامات و رویدادهای کوتاه مدت حال بازار سرمایه را خوب میکند خیر…
همه معتقدیم یک سلسله تصمیمات عمیق استراتژیک و مهم برای اقتصاد باید گرفته شود تا از این فضا و این شرایط خارج شویم اهالی بازار هم به همین واسطه به شما رای دادند چرا که در صحبتهای شما این تغییر و این نگاه وجود داشت اما حالا با خود میبینند که بعد از گذشت چند هفته هیچ اظهار نظر اقتصادی را رئیس جمهور و تیم همراه نداشته و موضوعاتی مثل سیل و اربعین و هنر و خلاصه هر چیز دیگری غیر از اقتصاد در اولویت بالاتری قرار دارد.
قصد نداشتیم سر شما را با صحبتهای این چنینی درد بیاوریم اما ریزش بازارهای جهانی و انعکاس و برگشت و تلاش ها برای نجات آن یک درس بزرگ برای همه و پیش روی همه است تا متوجه باشند که میان ماه ما تا ماه گردون تفاوت از زمین تا آسمان است آنچه به شکل واقعی در اقتصاد دنیا و اقتصادهای مهم یش میرود اینجا حتی به شکل کاریکاتوری هم وجود ندارد و باعث شده است که امروز اقتصاد به پاشنه آشیل بزرگ کشور تبدیل گردد که حتی از ترس برهم ریختن آن قدرت پرتاب یک موشک را نداشته باشیم و دشمن هم ازاین راه به امنیت ما ضربه بزند …
امروز میخواستیم کمی هم در مورد خبر اخیر ۵۰ همت و اتفاقات مختلف بورس ها و نمونه کار ژاپن و پیشنهادات و دامنه نوسان و خلاصه هر چه که این چند وقت بوده صحبت کنیم که دیدیم بازهم بحث بالا طولانی شده و به فردا موکول میکنیم ..
.ولی برخی که از دامنه نوسان و قفل شدن بازار گلایه دارند با خود این را مرور کنند که وقتی میتوانیم دامنه نوسان را راه حل غیر منطقی ناامید که چاره دیگری مثلا تزریق پول و لاین اعتباری و حمایت های همه جانبه و حای تعطیلی و … را داشته باشیم وقتی چنین چیزی وجود ندارد تنها راه چاره همین است تا کمی تکلیف ریسک ها مشخص شود … و صدالبته نگوییم که اتفاق خاصی رخ نداده ! به نظر نگاه کردن به بازار با این دیدگاه کاملا ساده انگاری است …
بتا سهم
خاورمیانه / خاورمیانه / خاورمیانه/ خاورمیانه/ خاورمیانه/ خاورمیانه/خاورمیانه / خاورمیانه / خاورمیانه/ خاورمیانه/ خاورمیانه/ خاورمیانه