تحلیل بنیادی شپنا
۱) به فاصله قیمت یک بشکه فرآورده نفتی با یک بشکه نفت خام، کرک اسپرد گفته می شود. کرک اسپرد به حاشیه سود ناخالص عملیاتی بسیار نزدیک است چون در یک پالایشگاه دستمزد و سربار رقم ناچیزی است.
۲) پالایشگاه ها را بر اساس توان کیفی تولید به پالایشگاه ساده، متوسط و پیشرفته تفکیک می کنند. پالایشگاه های ساده، مثل پالایشگاه های ایرانی هستند که محصولات آن ها گوگرد بالایی دارد و یا بنزین آن ها عدد اکتان پایینی دارد ضمن اینکه نفت کوره تولید شده درصد بالایی از کل محصولات است.
۳) سود حاصل از پالایش فرآورده ها ممکن است منفی یا مثبت باشد اما یک پالایشگاه سبدی از تمام محصولات را اجبارا تولید می کند و تنها در صورت تغییر تکنولوژی می تواند سهم محصولات زیان ده را از سبد خود کاهش دهد. پالایشگاه های ساده، محصولات سنگین بیشتری تولید می کنند که سودآور نیست اما پالایشگاه پیچیده عمدتا می تواند سود بهتری خلق کند.
۴) کرک اسپرد یا همان حاشیه سود دلاری پالایش یک بشکه نفت در پالایشگاه ساده عمدتا ۴ الی ۷ دلار، پالایشگاه پیچیده ۱۰ – ۱۳ دلار بوده است.
۵) همکنون پالایشگاه های پیچیده ۵دلار سود دارند و پالایشگاه های ساده در نقطه سر به سر فعالیت می کنند و عملا سود نمی کنند.
۶) در ایران پالایشگاه ها ۵درصد روی نفت دریافتی تخفیف می گیرند ضمنا نفت ایران نسبت به نقاط دیگر به دلیل تحریم ها ارزان تر است البته محصول نفت کوره ایران سولفور ۳٫۵درصد دارد که به همین دلیل با کرک اسپرد منفی معامله می شود.
نتیجه: اگر همه شرایط نرمال باشد شرکتی همچون پالایشگاه اصفهان در سال ۶۰۰میلیون دلار سود می سازد که معادل ۱۲هزار میلیارد تومان است.
ارزش بازار این پالایشگاه ۱۸۸هزار میلیارد تومان است لذا p.e شرکت با سود قابل تکرار ۱۵ است. چون سولفور HSFO ایران بالا است کرک اسپرد پالایشگاه های ایرانی بسیار منفی شد اما ازان طرف چون وزارت نفت فرمول را تغییر داد کرک اسپرد به ۵ دلار رسید.
اگر شرکت پالایش و پخش، کیفیت محصول را در نظر نگیرد، مبنای محصول را فوب خلیج فارس قرار دهد و مبنای نفت را، نفت خام صادراتی ایران، آنگاه در همین شرایط فعلی کرک اسپرد ۵ دلار است یعنی شپنا P.e حدودا ۱۵ دارد اما هنوز نمی دانیم که دقیقا فرمول جدید کیفیت فرآورده را چگونه تعدیل می کند چون اگر نفتا و نفت کوره را با کرک صفر حساب کردند و ازان طرف کیفیت بنزین و گازوئیل را بر اساس گذشته تعدیل کنند، باز هم کرک ۵ دلار خواهد بود.
در هر حال، اگر همه چیز را نرمال فرض کنیم P.e سهم ۱۵ واحد با دلار ۲۰هزار تومانی است.
ولید هلالات
تحلیل بنیادی شپنا