دامنه نوسان را چه کنیم؟

مدتها است حذف و یا تغییر دامنه نوسان نقل مجالس بورسی است. بسیاری با حذف دامنه نوسان موافقند و آن را نشانه حرفه ای شدن بازار می دانند و در طرف مقابل مخالفان این اتفاق را باعث زیان فعالان تازه کار می دانند و وجود چنین محدودیتی را نیاز امروز بازار. در این مورد با دو کارشناس بازار گفتگو کردیم که هر کدام پیشنهاداتی داشتند.
مهدی رضایتی کارشناس بازار سرمایه درباره تغییرات دامنه نوسان دید مثبتی دارد و پیشنهاد می کند این اتفاق گام به گام و به مرور انجام شود.

رضایتی در مصاحبه با همفکران گفت هر تصمیمی تعدادی مزایا و معایبی دارد در این مورد هم افزایش نقدشوندگی بازار مزیت بزرگ افزایش دامنه نوسان است. اما ایراد آن بیشتر شدن رفتارهای هیجانی معامله‌گران است به طوری که پیش‌بینی می‌شود در یک یا دو روز اول این تصمیم شاهد صف‌های فروش سنگین در اغلب نمادها باشیم. اما با رسیدن قیمت‌ها به سطح ارزندگی خود به خود این صف ها جمع‌آوری خواهند شد. البته می‌توان برای کنترل جنبه روانی بازار دامنه نوسان را به مرور افزایش داد .

وی در مورد زمان مناسب برای این تصمیم اظهار کرد هیچ وقت زمان ایده آل برای چنین تصمیمی به دست نخواهد آمد به خصوص که در ماه های پیش رو تعداد زیادی اخبار سیاسی و اقتصادی تاثیرگذار در انتظار بازار است. اما بهتر است این اتفاق در روزهای سبز بازار رخ دهد و به خصوص زمانی که منابعی برای حمایت از بازار تامین شده است.

محسن اسلامی سرپرست واحد اوراق بدهی سبدگردان اندیشه صبا در مصاحبه با همفکران پیشنهادی برای حذف دامنه نوسان نامتقارن و استفاده از دامنه نوسان پویا داد.

اسلامی با بررسی شرایط فعلی بازار گفت :

برای بررسی دامنه نوسان ابتدا باید وضعیت فعلی بازار را درست درک کرد. امروز ما با ریسک های سیستماتیکی مواجه ایم و مجبوریم در این فضای پر ابهام تصمیم گیری کنیم. اولین این ریسک ها انتخابات ریاست جمهوری ایران است که تقریبا قابل پیش بینی نیست و فقط زمان تعیین کننده نتیجه آن خواهد بود. دیگری برجام است که با گذشت چندین ماه از انتخابات آمریکا هنوز اتفاق خاصی نیفتاده و شاید مهمترین اتفاق در این زمینه نشست سه شنبه باشد. این دو مسئله مهم باعث شده اغلب فعالان بازار دست به ماشه باشند تا در اولین فرصت سهام خود را بفروشند.

در تمام دنیا زمانی که بازار با شرایط خاص روبرو می شود از ابزار دامنه نوسان برای کنترل بازار استفاده می‌شود ولی این تصمیمات فقط مناسب کوتاه مدت است. امروز اغلب کارشناسان مخالف محدودیت دامنه نوسان هستند. کسانی هم که موافق اعمال محدودیت هستند آن را مناسب زمان فعلی می‌دانند.

پیشنهاد من برای وضعیت فعلی بازار استفاده از دو ابتکار است، همان طور که می دانید طبق مصوبه شورای عالی بورس این اختیار به هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار داده شده است که بتواند همزمان با بالا بردن فرهنگ سرمایه‌گذاری و پیاده سازی بسترهای لازم، دامنه نوسان را افزایش دهد. با توجه به جو روانی فعلی بازار الان نمی‌توان به یکباره دامنه نوسان را حذف کرد. در نتیجه من پیشنهاد می کنم این عملیات از سهم های بنیادی و بزرگ بازار شروع شود تا فعالان بازار ببینند که قرار نیست در صورت حذف دامنه نوسان یک نماد هر روز ۲۰ درصد منفی بخورد ریزش شدید داشته باشد، بلکه به محض رسیدن به محدوده ارزندگی بلافاصله برای خریداران جذاب شده و از آن حمایت خواهند کرد.

وی ادامه داد

ابتکار دیگر استفاده از دامنه نوسان پویا است که مدتهاست از آن غفلت کرده ایم و سال هایی را پشت سر گذاشتیم که هم بازار در ثبات بود و هم این اندازه در جامعه مهم نشده بود. بسیاری از بورس‌های دنیا دامنه نوسان پویا دارند به این صورت که یک دامنه نوسان مشخص برای سهم تعیین می‌شود. هر وقت قیمت سهم به این محدوده رسید (صف تشکیل شد) و بعد از گذشت زمان مشخصی دامنه جدید برای ثبت اعمال می‌شود. این زمان کمک می کند تا هیجان سهامداران کنترل شود.

فرایند دامنه نوسان پویا مانند یک سرعت‌گیر عمل می‌کند و علاوه بر اینکه نقش نقدشوندگی را افزایش می‌دهد به کنترل رفتارهای هیجانی نیز کمک خواهد کرد. حتی می توان یک دامنه نوسان ایستا و چند دامنه نوسان پویا تعریف کرد. به عنوان مثال حداکثر نوسان هر سهم را ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم و دامنه های پویا را ۵ درصد ۵ درصد اعمال کنیم.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان اضافه کرد حذف دامنه نوسان علاوه بر افزایش نقدشوندگی جلوی بسیاری از نارضایتی ها را و اعتراضات را هم می‌گیرد. امروز یکی از مهمترین اعتراضات فعالان استفاده غیرقانونی از ایستگاه‌های معاملاتی است و یا استفاده از ربات هایی برای سر خطی زدن بسیار متداول شده است. من فکر می‌کنم با توجه به زمان باقیمانده تا انتخابات این روزها می تواند زمان مناسبی برای اجرای چنین طرحی باشد به خصوص اگر با نمادهای بزرگ و بنیادی شروع شود.

همفکران