سه سقوط بزرگ سهام

بورس تهران از آغاز تاکنون دوره های رونق و رکود زیادی را تجربه کرده است؛ دوره هایی که مرور آن برای سهامدران یادآور خاطرات تلخ و شیرین گذشته است. اگرچه تغییر روندها در بازارهای مالی یک ویژگی ذاتی و طبیعی است اما هریک از دوره های ریزشی در بورس ممکن است به دلایل متفاوتی جرقه خورده باشد؛ تغییراتی که نگاهی به مختصات آن می تواند عبرت آموز باشد.

بررسی سابقه رفتار شاخص کل در سه ریزش مهم تاریخ بورس تهران از برقراری رابطه مستقیم میان مدت زمان اصلاح بازار با سرعت ریزش حکایت می کند.

تجربه معاملات بورس تهران نشان می دهد هر وقت افت ارزش سهام با سرعت بیشتری رخ داده، ریزش شاخص کل در مدت کوتاه تری به پایان رسیده است. با فرض این نکته که شاخص کل بورس تهران در خرداد ماه امسال از روند نزولی خارج شده، می توان ریزش سال ۹۹ را به عنوان رکوردار بیشترین میزان افت و کمترین مدت زمان اصلاح در میان ریزش های مهم بورس معرفی کرد. شاخص کل در یک مدت ۱۰ ماهه (از مرداد ۹۹ تا خرداد ۱۴۰۰) حدود ۴۸ درصد افت کرد و این در حالی است که ریزش ۳۴ درصدی در آذر ۸۳ حدود ۱ سال و ۸ ماه طول کشید. ریزش ۳۱ درصدی سال ۹۲ نیز بیش از ۲ سال طول کشید و از این نظر یکی از فرسایشی ترین اصلاح ها را رقم زد.

با وجود اینکه میزان افت شاخص کل در سال ۹۲ با سال ۹۹ قابل مقایسه نیست اما دست کم، مقایسه این دو از بعد زمانی به گونه دیگری نیز قابل تفسیر است؛ در سال ۹۹ با افزایش استقبال مخاطبان و سرعت بی سابقه ورود پول به بورس، شاخص کل با شتاب زیادی رشد کرد و به همین ترتیب سقوط پرشتابی هم داشت. این در حالی است که در سال ۹۲ ابعاد بازار به گستردگی حالا نبود و به همین دلیل تحولات با سرعت کمتری رخ می داد.

ریزش ۸۳

یکی از مهم ترین دوره های شکل گیری حباب سهام در بورس تهران بازه مربوط به سال ۸۲ تا ۸۳ است؛ دوره ای که سرانجام به یک ریزش تاریخی ختم شد؛ قدیمی های بازار علت ریزش بازار در این دوره را ورود گسترده افراد تازه وارد و عجول به بازار می دانند. عده ای نیز رقیق شدن بیش از حد سهام و تقسیم سودهای ناچیز را دلیل افت شدید بازار در این دوره می دانند. شاخص کل بورس تهران در اولین ماه سال ۸۲ در کانال ۵ هزار واحد بود که تا مردادماه تا کانال ۹ هزار واحد بالا رفت و تا مهر ۸۳ تا کانال ۱۳ هزار واحد صعود کرد.

این دوره از نظر استقبال عموم مردم از بورس شباهت زیادی به بورس ۹۹ داشت و به همین دلیل سرمایه گذاران سود چشمگیری که از این دوره به دست آوردند را همیشه به یاد دارند. اما مانند همه دوره های صعودی در سال ۸۳ نیز به یکباره ورق برگشت و روزهای قرمز بورس هم فرا رسید. در این دوره تا مرداد سال ۸۵ شاخص کل تا کانال ۹ هزار واحد کاهش ارتفاع داد.

بورس تهران در ریزش سال ۸۳ یک بازار کوچک محسوب می شد و نقدینگی آن با حالا قابل مقایسه نبود. ارزش بازار در این دوره تنها ۴۴ میلیارد دلار و فقط ۴۲۰ شرکت روی تابلو مشاهده می شد که از همین مقدار هم تنها ۲۰۰ شرکت دارای معاملات منظم بودند. ابعاد بازار در این دوره نه تنها با دوره فعلی بلکه با سال ۹۲ نیز قابل مقایسه نیست.

ریزش ۹۲

سقوط ارزش سهام در سال ۹۲ هم یکی از مهم ترین ریزش های تاریخی بورس است. در این سال که بازار به واسطه ورود دولت جدید و افزایش امید سرمایه گذاران به لغو تحریم ها و تحولات اقتصادی تا کانال ۹۰ هزار واحد رشد کرده بود اما در اواسط دی ماه با ۵ برابر شدن نرخ خوراک پتروشیمی ها و افزایش نرخ سود سپرده بانکی فشار فروش در بازار باعث تغییر روند و کاهش ارزش سهام شد.
دوره رکود بازار سرمایه پس از این ریزش تا ۲ سال طول کشید. شاخص کل در این مدت حدود ۳۱ درصدی اصلاح را تجربه کرد و تا سال ۹۶ (۴ سال بعد) موفق به عبور از قله قبلی نشد.

ریزش ۹۹

بورس تهران در مرداد ماه سال گذشته و همزمان با انتشار اخبار ناامیدکننده در مورد صندوق های قابل معامله دولتی یک دوره ریزشی پردامنه را آغاز کرد؛ ریزشی که از همه ابعاد با سال های گذشته متفاوت بود. در هیچ دوره ای بورس تهران تا این اندازه مخاطب نداشت که اخبار روزانه آن به طور لحظه ای میان مردم دست به دست شود. شاخص کل که به واسطه تشویق دولت و ورود پول های جدید تا حوالی ۲٫۱ میلیون واحد رفته بود به یکباره به کاهش ارزش سریع مواجه شد. در دوره رکودی پس از این ریزش تغییرات زیاد در قوانین معاملاتی، قیمت گذاری دستوری، تعلیق اقتصادی و ابهامات سیاسی از مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار در روند بورس بود.

بتا سهم

 

تحلیل شرکت های بورس اوراق بهادار را در گزارش بازار بخوانید.
کانال تلگرام: https://t.me/farabibourse
ما را در آپارات دنبال کنید: http://www.aparat.com/kargozari.org
خرید و فروش آنلاین سکه و طلا : https://kargozari.org/2018/05/25/gold