گزارش بازار امروز سه شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳
بازگشت شلوار پلنگی ها !
دوباره بوی تردید و ترس جنگ بازارامروز را آزار میداد و باردیگر فشار فروش زیادشد. البته امروز ترس از باز شدن دوباره دامنه نوسان هم باعث شده بود برخی از بدبین ها به سمت فروش گرایش داشته باشند ولی طبق برخی شنیده ها این موضوع تمدید می شود و البته زمزمه هایی هم هست که دامنه از ۱ به ۲ تغییر یابد ولی میتوان این موضوع را برای هفته بعد دید و البته که امیدواریم همه ریسک ها برداشته شود که بحث در مورد این دامن کوتاه و بلند سریعتر تمام شود …
امروز بازار را در حالی آغاز کردیم که داشتیم کم کم جشن آرامش و برطرف شدن ریسک‌های سیاسی را می‌گرفتیم که دوباره سایه جنگ این بار از آن طرف همچون پتکی دوباره به سر بازار کوبید و تلگرام فضای جنگی گرفت. فعالان بازار هم که همیشه در آماده باش هستند و رخت و لباس جنگی را پوشیدند و امروز وضع بازار دوباره جنگی و شلوارها پلنگی شده بود. انقدر که این بورسی‌ها کلیر شدن آسمان کشور را دنبال می‌کنند کدال را دنبال نمی‌کنند به هر حال این فاز از خبرها و اتفاقات ، بازار امروز را که تازه داشت ارام آرام و پاورچین پاورچین از ریسک‌ها فاصله می‌گرفت دوباره به چاله ریسک و سایه جنگ انداخت که نتیجه آن را امروز شاهد بودیم و دوباره صفوف فروش و منفی ۱ ها جولان میداد …
این شرایط و این فضا در حالی دنبال می‌شود که تقریباً هر روز یک خبر خوب بورسی زیر این اخبار و تحولات له می‌شود از بازارهای جهانی بگیر تا دیروز خبر مهم نرخ ورق فولادی در بورس کالا که همه این‌ها امروز باد هوا شد و دوباره همه چشم‌ها به جای تحولات بنیادی به تحولات سیاسی چرخید …
البته که دیروز هم عرض شد سهام‌دار و سرمایه‌گذار حق دارند که در چنین فضایی فروشنده دارایی خود باشد و از آن فرار کند این حق طبیعی سهامداران است که در فضای منطقی و آرام حرکت کنند و از این رویدادها دور باشند و از همین روست که رفتار امروز را رفتار عاقلانه‌ای از سوی سهامداران می‌بینیم و خیلی عجیب نبود .
در این میان بهتر است این بار نهاد ناظر یعنی سازمان بورس کمی متفاوت‌تر عمل کرده و آمادگی خود را با توجه به این سطح از تحولات بالاتر ببرد این آمادگی در سه مرحله باید صورت گیرد که بهتر است از همین ساعت و همین لحظه در مورد آن فکر کرد . حتی اگر سناریویی غیر قابل وقوع است و یا وقوع آن کم برای آن برنامه‌ریزی شود خود ما دیروز سناریوی اتمام این تحولات را ۹۰ درصد و سناریوی جنگ را ۱۰ درصد می‌دانستیم اما در این لحظه که با هم صحبت می‌کنیم این توازن به هم خورده و قطعاً چنین شرایطی را در بازار هم با توجه به فضای فعلی متولیان باید در نظر داشته باشند
مرحله اول مرحله شناخت دقیق و کامل موضوع و سناریوبندی آن است که مثلاً در صورت وقوع هر اتفاق چه واکنشی را به سرعت داشته باشیم و منتظر جلسه و کمیته و تلفن و این موارد نباشیم مرحله دوم مرحله حساس و خاص تصمیم گیری در مورد برخی ساختارها اعم از دامنه نوسان حجم مبنا و یا حتی در اشل بزرگتر تعطیلی و متوقف کردن بازار است همه این موارد باید دیده شده و اختیارات آن به طور کامل در ید تصمیم گیران باشد تا دوباره نهادهای نظارتی و امنیتی که کار تخصصی‌شان بازار سرمایه نیست در این موضوع کمتر ورود کنند و اجازه بدهند کار علمی و تخصصی پیش برود
و مورد سوم پر نگه داشتن خشاب جریان نقدینگی برای حمایت از بازار است به نظر این سه جریان و این سه مرحله از کار می‌تواند تا حدودی ضریب اطمینان را از فضای بازار بالا برده و او را به سمتی پیش ببرد که سریعتر در مسیر آرامش و بهبود قرار گیرد .
صد البته در مورد دامنه نوسان و شرایط خاص بازار و فضای دامنه نوسان امروز مفصل‌تر صحبت خواهیم کرد اما یک موضوع در این روزها در بازار مدام شنیده می‌شود و آن هم از دست رفتن فرصت خبرهای بنیادی است که زیر سایه سیاست له می‌شود.
البته بسیاری از خود می‌پرسند تکلیف چه می‌شود به نظر اوضاع تا حدودی مشخص است این خبرها فنر ارزندگی بازار را جمع کرده و او را در شرایطی قرار می‌دهد که با برطرف شدن ریسک‌های سیاسی واکنشی شبیه واکنش دیروز را داشته باشد که اکثر نمادهای بازار در مثبت و صف خرید بودند . رویدادی که از یک ماه قبل در حال وقوع است این است که آرام آرام افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت‌های جهانی خود را در گزارش‌ها و وضعیت بنیادی شرکت‌ها نشان داده و ما به زودی این اثرات را در صورت‌های مالی نیز مشاهده خواهیم کرد.
اما انتظارات قیمتی همچنان سرکوب می‌شود و این موضوع باعث خواهد شد مدار ارزندگی بازار قوی‌تر و حرکت بعد از برطرف شدن ریسک‌های سیاسی شتابان‌تر باشد این موضوع را برای این عرض می‌کنیم که کسانی که در فضای فعلی و در دنیای پر زد و خورد سیاست وجنگ ریسک کرده او نتخاب سهم و خرید آن می‌پردازند در صورت برطرف شدن این موضوع ریوارد و پاداش جذابی را خواهند گرفت …
این موضوع برای حقوقی‌های ما می‌تواند بسیار مهم و جذاب باشد و بد نیست با دیده بازتر و قوی‌تر این موارد را دنبال کنند که امیدواریم نتیجه آن بشود که آنها نیز طی روزهای آتی در بازار فعال‌تر و قوی‌تر پیش بروند.
موضوع بعد دوباره سناریوبندی جریان بازار است که این روزها همه به آن توجه می‌کنند…
در مورد این موضوع حقیقت امر تا دیروز یک سناریو در ذهن ما بود و آن هم چیزی شبیه جریان عین الاسد بود که همه چیز بعد از واکنش ایران به روال عادی برمی‌گشت و فضا آرام می‌شد در حال حاضر نیز همچنان معتقدیم یک قوه عاقله داخلی و بیرونی وجود دارد که نمی‌خواهد اوضاع به سمت جنگ پیش برود و حتی معتقدیم این قدرت عاقله داخلی از بیرونی تمایلش به جنگ کمتر است.
با همین سناریو رفتار دیروز بازار را هم می‌شد بررسی کرد و به نوعی نشان میداد خیال‌ها برای پس از این جریان و آرامش و برقراری آرامش سیاسی آماده می‌شود اما ناگهان دیروز اوضاع جور دیگری چرخید طرف مقابل برخلاف تمام گفته‌ها و اظهارات قدرت‌های بزرگ دنیا تصمیم به حمله متقابل و جبران حرکت اخیر را گرفته چیزی که ایران قبل‌تر گفته بود با پاسخ کوبنده‌تری مواجه خواهد بود و این والیبال و رالی حتی اگر یکی دو بار دیگر رفت و برگشت داشته باشد سرمایه ما بورسی‌ها را زیر چک و لگد خود گرفته و اعتماد را از بین می‌برد و از سوی دیگر بازارهای رقیب به خصوص سکه و دلار را طلایی‌تر می‌کند.
همچنان امیدواریم و معتقدیم این جریان که از دیروز به راه افتاده امیدواریم جنگ روانی باشد و اتفاق خاصی رخ ندهد اما با فرض رخداد چنین اتفاقی و حمله اسرائیل به ایران به نظر اوضاع موقتاً از کنترل خارج خواهد شد و احتمالاً تمایل به توقف بازار هم بیشتر می‌شود…
و باز اینجا بازار می‌ماند و واکنش ایران که اگر این واکنش حتی شبیه آن چیزی باشد که دفعه قبل شاهد بودیم ممکن است کار باز هم بیخ پیدا کند و به طور کلی معتقدیم جبران پاسخ حمله ایران ریسک‌ها را یک لول بالاتر آورده و بازار را وارد مرحله جدیدی می‌کند و البته در این لحظات این روزها نیز طرف مقابل خوب با جنگ روانی با جامعه بازی می‌کند که نمونه‌های آن را شاهد هستیم
و در حالت دیگر اگر پاسخ طرف مقابل محدود به خرابکاری‌های سایبری و این موارد باشد به نظر اوضاع با توجه به ابعاد آن رویداد تغییر خواهد کرد اما شرایط فعلی به خوبی نشان دهنده این است که دوباره ریسک‌ها آمپر چسبانده و دوباره شاهد فشار به بازار و سهامداران هستیم
و البته همچنان معتقدیم یک عقلانیت نسبی در دنیا و داخل وجود دارد که نخواهد فضا به سمت تندروی و اتفاقات غیر قابل پیش‌بینی برود امیدواریم اینطور باشد
و اما موضوع آخر چیزی است که در حال حاضر بازار با آن مواجه بوده و آن موضوع دامنه نوسان یک درصدی است قبل از هر چیز به عزیزان در سازمان توصیه می‌کنیم وقتی ریسک‌های این چنینی روی سر بازار قرار دارد دامنه نوسان به این شکل یا نهایت کمی بالاتر باقی بماند تا حداقل فضا روشن‌تر شود.
ببینید همین حالا که این مطالب را می‌نویسیم می‌دانیم که دامنه نوسان محدود ایرادات و معایبی برای جریان سرمایه می‌تواند داشته باشد و به خوبی به آن واقف هستیم اما کمی هم اوضاع احوال کشور و ریسک‌ها را نیز باید درک کرد به واقع شرایط به خوبی نشان دهنده این است که ما در فضای جنگی قرار داریم و در این فضا چنین رفتاری طبیعی است و طبیعی است که ما محدودیت‌های این چنینی را داشته باشیم اما بحث ما امروز یک موضوع دیگر هم هست…
بازار یک روز دامنه نوسان منفی و صفوف فروش سنگین و یک روز دامنه نوسان محدود و صفوف خرید جدی را شاهد بود در هر دو روز آن چیزی که قربانی شد قیمت واقعی و قیمت منطقی بازار بود و البته در روز منفی نقدشوندگی نیز با چالش متعددی مواجه بود پس دامنه نوسان هرچه محدودتر باشد موضوع نقد شوندگی در بازار به چالش بیشتری کشیده می‌شود …
اما بحث بسیاری از فعالان بازار دیروز این بود که وقتی فضای اقتصادی کشور این چنین است و تصمیمات دولت هر هفته به مانند یک موشک فضای جنگی برای بازار ایجاد می‌کند و قدرت تخریب بالایی دارد چرا دامنه نوسان نباید در روزهای دیگر هم محدودتر شود
بسیاری دیروز بر این عقیده بودند که این دامنه نوسان برای مملکت پر ریسک‌ما زیاد است و اگر دامنه نوسان در فضای بازار و در روزهایی که همه چیز منفی و اوضاع خارج از کنترل بود کمی محدودتر می‌شد و آرام‌تر رفتار می‌کرد این حجم بی‌اعتمادی و سرعت ریزش و از دست رفتن دارایی‌ها را نیز نداشتیم و شاید مدیریت و کنترل بحران‌ها نیز منطقی‌تر پیش می‌رفت
بسیاری از طرفداران این موضوع معتقدند ذات ایرانی صف نشستن و صف نشینی است چه در سمت خرید چه در سمت فروش و حتی حقوقی‌ها صندوق‌های ما نیز بر همین اساس پیش می‌روند از همین روست که آنها بر این عقیده‌اند بازگشت دوباره دامنه نوسان به محدوده قبلی آن هم در فضایی که تصمیمات و رفتار سیاسی و اقتصادی حاکمیت و دولت عقلانی و منطقی نیست
به نوعی حرکت در مسیر حفظ دارایی و حفظ سهامداران است که البته بهای آن را با از دست رفتن نقد شوندگی پرداخت می‌کند در مقابل کسانی که مخالف این موضوع هستند معتقدند چیزی که در همه دنیا پیش می‌رود و انجام می‌شود نمی‌تواند اینجا به شکل دیگری پیاده شود. اگر قاعده و اصول بازار سرمایه را می‌پذیریم یعنی ریسک‌ها و بازدهی‌ها با هم اینجا معامله می‌شوند و همین موضوع کافیست تا جریان محدودیت دامنه نوسان به عامل منفی و غیرمنطقی تبدیل شود
و به طور کلی بسیاری دیگر معتقدند دست بردن در ابزارهای این چنینی عاملی برای دستکاری بازار و خارج کردن آن از ریل منطق و قواعد صحیح است
حقیقتا وقتی به موضوع نگاه می‌کنیم می‌بینیم دسته اول هم حق دارند و معتقدند با چنین دولتی که در آن تصمیماتش جوریست که یکی می‌زند و آن یکی می‌رقصد، دامنه نوسان محدود گامی برای حفظ و صیانت سرمایه سهامداران است
اما به واقع هرچه منطقی تر به ماجرا نگاه می‌کنیم، این موضوع می‌رسیم که رفتار غلط دولت و به طور کلی سیاستگذار باید اصلاح شود
تغییرات و محدودیت‌های دامنه نوسان شاید ابزاری کوتاه مدت برای چند روز و چند هفته مورد قبول باشد اما ما باید به فکر تغییر رفتار سیاستگذار باشیم
با دامن کوتاه و نوسان محدود!! وقتی سیاستگذاری‌ها به همین شکل دنبال شود فرسایش و ریزش بازار هم بیشتر و به طور کلی فلسفه و خاصیت بازار از دست می‌رود از همین رو معتقدیم از این پس دامنه نوسان به عنوان یک ابزار شاید در برخی موارد حاد و به شکل کوتاه مدت ابزار بدی نباشد اما در مجموع می‌تواند راه حل منطقی و مناسبی برای حل بحران‌ها شود ولی راه حل کلی نیست
و در پایان باز هم تاکید می‌کنیم بهتر است در فضای فعلی و تا وقتی این ریسک‌ها روی سر بازار قرار دارد کمی آرام‌تر و آهسته‌تر و منطقی‌تر حرکت کرده و این محدودیت دامنه نوسان را برای حفظ بازار بپذیریم و صد البته حتی در مقاطعی حاد که هیچ چیز قابل کنترل نیست تعطیلی بازار مزیت‌های ویژه و بهتری را خواهد داشت…
بتا سهم
