گزارش بازار امروز چهارشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۳
صبر زهر !
هفته تلخ و سردی را پشت سرگذاشتیم .به جز یک روزاول باقی روزها از ترس تحولات سیاسی و نظامی و نرخ بهره با افت مواجه بودیم و با سرعت ۳ برابر قبل سرخوردیم ! کسی فکرش را نمیکرد بازار اینطور با شدت کم شود ولی به هر حال بدبینی و بی خیالی جریان پول و کمی هم بی خیالی ناظرین و سازمان در بسیج کردن نیروها برای حمایت از بازار منجر به این فشار فروش شد که البته امروز شدت آن با توجه به جمیع خبرها کمی کمتر بود ولی بازهم خبردرمانی حریف جو منفی نشد و امروز فقط کمی از شدت فشار فروش کم شد ولی آن جو فروش وجود داشت .
امروز بازار را در حالی آغاز کردیم که همچنان هیچ اتفاقی از نظر نظامی رخ نداده و هیچ تحول خاصی را شاهد نیستیم اما سایه این رویداد گلوی بازار سرمایه را فشرده و نفس او را به شماره انداخته است و با وضعی مواجه ایم که امروز هم ولو با شدت کمتر ادامه داشت…
امروز تفاوتش با روزهای قبل این بود که گوشه‌ای از ابعاد اخبار آن بسته نجات که صحبتش بود رونمایی شد تا نهاد ناظر و سازمان به سهامداران بگوید که صرفاً به فکر باز کردن دامنه نبوده و برنامه‌هایی دارد منتهی ایراد کار این است که از نظر زمانی ما هر روز این منفی ۳ را احساس می‌کنیم اما خبرهای بسته نجات خبرهای قوی نیست و یا دیرتر به بازار می‌رسد که اثرات آن اثرات قوی نخواهد بود اما در مورد رویداد اخیر بهتر است کمی بیشتر صحبت کنیم و اثرات آن را بیان کنیم که در نگاه اول در عین خوش بینی معتقدیم بیشتر تصمیمی برای رونق فروش اوراق دولت است تا کمک به بازار …
ولی باز هم به هر حال کار مثبتی است …
سازمان بورس اعلام کرده است که صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند دو رویداد را تغییر دهند و شرایط جدیدی را به وجود آورند رویداد اول این است که ضریب سپرده گذاری در بانک‌ها از ۴۰ به ۳۵ تغییر کند و ضریب سهام نیز از ۱۰ به ۱۵ ببینید اینکه این مصوبه خطرناک است و صندوق‌ها را به چالش می‌اندازد و این موارد را فعلاً کاری نداریم و با آن بحث نمی‌کنیم و وارد آن نمی‌شویم
اما چند نکته این میان وجود دارد . نکته اول مهم این است که همه اذعان دارند که بازار سرمایه و سهام در حال حاضر ریسک آنچنان قوی و عجیب و غیر منطقی ندارد که آن تغییر ۵ درصد شرایط سفت و سختی را برای صندوق‌ها به وجود آورد حتی فکر می‌کنیم با برطرف شدن ریسک‌های سیاسی این موضوع به بازدهی بالاتر آنها نیز کمک کند که سابقه این موضوع در این صندوق‌ها وجود داشته اینکه چه حجمی از پولی از این صندوق‌ها راهی بازار می‌شود هنوز مشخص نیست
اما به نظر با چراغ سبزی که وزارت اقتصاد و بانک مرکزی نشان دادند برآوردها این است که بیش از ۵۰ همت می‌تواند راهی بازار شود چقدرش سهام شود و اوراق نمیدانیم و روایت ها مختلف است اما همیشه این اعداد به طرز واقعی راهی بازار نشده البته حقیقتاً معتقدیم با توجه به فضای فعلی اگر کمی ریسک سیاسی و چالش‌های آن کم شود با یک پنجم این منابع نیز میتوان به فضای فعلی بازار پایان داد
البته دو پیش شرط مهم این میان وجود دارد ۱- فضای سیاسی به آرامش برسد و ۲- گزارش و شرایط بنیادی شرکت‌ها نیز منطقی باشد اما بعد دوم این تصمیم در مورد اوراق است همه به خوبی اذعان دارند که دو عامل یعنی چماق نرخ سود و چاقوی سیاست تن بازار را زخمی کرده…
برای اولی که چاره‌ای نیست و تن ما همیشه جای شلاق سیاست بوده اما برای نرخ بهره به نظر این تصمیم می‌تواند تا حدودی تقاضا برای اوراق را افزایش داده و اگر فضای عجیب و غریبی در انتشار اوراق رقم نخورد بانک‌ها نیز پای کار این ماجرا باشند صندوق‌ها می‌توانند در کاهش اندک نرخ سود اوراق موثر باشند البته در مورد این موضوع تردیدهایی وجود دارد اما شاید حداقل این کار ترمز رشد فعلی نرخ سود در اوراق بکشد و این خود نیز یک چراغ سبز کمرنگ برای بازار است . امروز رگه های این جریان در بازار وجود داشت .
در هر دو مورد که صحبت شد یعنی هم جریان پول و هم کاهش نرخ سود، یک تحلیل است، یک رویداد نیست ممکن است وقایع فارغ از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم باشد کما اینکه معتقدیم حتی اگر همین امروز این چالش و ریسک سیاسی از سر بازار برداشته شود اصلاً نیازی به این موارد نیست ولی در مورد منابع صندوق‌ها در بانک و اوراق به نظر تصمیم درستی است و البته معتقدیم فارغ از تمام بحث‌ها این دو تصمیم یعنی گرایش پول از بانک به اوراق و خرید سهام در نهایت منجر به رشد سود این صندوق‌ها در آینده خواهد شد ….
در مورد این صندوق‌ها و اتفاقات داخل آن ، موافقت‌ها و مخالفت‌های زیادی می‌شود و میتوان چندین روز صحبت کرد اما سابقه و تجربه چنین تصمیماتی نشان می‌دهد جز یکی دو بار معمولاً این اتفاقات و تحولات به سود این صندوق‌ها تمام شده هرچند این موضوع را به آنها حق می‌دهیم که تغییرات این چنینی ممکن است برای آنها آسیب زننده باشد و البته در بازار ما نیز باید به این نکته توجه کرد که این اتفاقات و تحولات به سرعت فضای بازار را بعید است تغییر دهد مقاومت‌هایی برای خرید و فضای تغییر وجود دارد اما به هر حال بخشی از آن بسته نجاتی است که صحبتش بود و حالا رونمایی شده …
یک نکته در مورد منابع این صندوق‌ها و برنامه آنها برای خرید بیان کنیم اکثر این عزیزان از دوستان و رفقای قدیمی هستند و روحیه آنها را میشناسیم، اکثر آنها نیز تیم‌های قوی تحلیلی و محاسباتی را در اختیار دارند به بازار هم بدبین نیستند.
بی تعارف اصلاً فرض کنید دستوری بالای سر شما نبوده و قرار است بخشی از منابع را با توجه به فضای فعلی به خرید سهام اختصاص دهید معتقدیم بنشینید و با کمک تیم‌های تحلیلی بازار و گزارش‌ها و صورت‌های مالی و وضعیت شرکت‌ها را شخم بزنید و رفتار تحلیلی و منطقی در بازار داشته باشید .
به نظر این دستور ولو اگر شما مخالف آن باشید شاید یک فرصت ویژه برای صندوق‌های شما شد که در فضای خوبی دوباره در بازار حرکت کنید از همین رو به این جهت توصیه می‌کنیم این چند روز که انتشار صورت‌های مالی را نیز داریم به طور فشرده به دنبال سهم و بررسی سهم‌ها رفته و این مسیر را دنبال کنید تا اگر هم قرار است در بازار حضور داشته باشید با شکل و فرم منطقی و بنیادی باشد …
یک نکته دیگر را نیز بیان کنیم می‌دانیم همین حالا که این مطالب را می‌خوانید انتقادها و حرفهای زیادی در مورد این مصوبه و حاشیه‌های آن بیان می‌شود برخی آن را مضر و برخی از اهالی بازار آن را مفید می‌داند اما بیایم یک بار بررسی کنیم ببینیم در دفعات قبل که این تصمیمات گرفته شده آیا به سود این صندوق‌ها تمام شده یا به ضرر آنها …
به نظر این گره گشای بسیاری از ابهامات و مشکلات است در هر صورت این را هم قبول داریم که بسیاری معتقدند اختیاری کردن ورود پول به بازار و اجباری کردن خرید اوراق، تصمیم بیشتر برای خرید اوراق دولتی است تا ورود پول به بازار… اما اگر هر دو تصمیم به شکل همزمان انجام شود می‌تواند کمک خوب و مهمی برای بازار شود و نکته آخر در این زمینه اینکه بارها و بارها این تصمیم نقاط عطف بازار شده یعنی نقطه‌ای شده است که بازار از آنجا برگشت زده و یا فضای بهتری را تجربه کرده امیدواریم این بار نیز این اتفاق رخ دهد از نظر آماری و تاریخی این خبر ،خبر خوبی است …
و اما در مورد بازار ذکر یک نکته دیگر نیز مهم است و آن همین که دوباره گزارش‌ها به دقیقه ۹۰ موکول شده و شرکت‌ها هفته بعد در کدال آتش بازی خواهند داشت معتقدیم اگر قرار حرکتی در بازار انجام شود و از این شرایط فاصله بگیریم مقطع گزارش‌ها مقطع جذاب‌تر و به نوعی بهانه‌های آن برای برگشت بهانه‌های قوی‌تری است
امیدواریم این جریان پولی که از آن صحبت می‌شود در این مقطع حساس راهی بازار شده و فضای قوی‌تر و بنیادی‌تری را برای ناظران و بیننده‌ها رقم بزند تا شاید جریان پول بیرون پارک شده ، انگیزه بیشتری برای ریسک کردن در بازار بر مبنای شرایط بنیادی شرکت‌ها داشته باشد…
نکته دیگر در مورد این بسته نجات این است که عزیزان بخش مهمی از این بسته مربوط به اخبار خوب از صنایع و شرکت‌هاست فارغ از بحث گزارش‌ها به نظر رسیدن اخبار خوب این چنینی به بازار می‌تواند زور بازار و قدرت نقدینگی را برای اثرگذاری در بازار بیشتر کند اخبار متفاوتی می‌تواند زمینه این رویداد را فراهم کند دیروز از گروه خودرو گفتیم زمزمه‌هایی از آن در بازار منتشر شد
اما اثری نداشت چرا چون بازار فرق بین خبر درمانی و واقعیت را درک می‌کند به نظر باید اخباری منتشر شود که مبنای واقعی و یا کدالیزه شدن داشته باشد مصاحبه و یک شنیده غیر رسمی نمی‌تواند دوای درد فضای فعلی باشد به نظر این چند روز تعطیلی اگر رئیس سازمان و دیگر افراد قصدی برای کمک به بازار دارند تلاش برای ایجاد چنین خبرهایی می‌تواند یکی از بهترین راهکارها شود …
و دوباره صحبتی با عزیزان و دوستان حقوقی و حقیقی موثر در بازار و آن هم اینکه کمی بیشتر دل به کار و تن به تحلیل و تجزیه و بررسی بازار بدهید به نظر از دل همین شرایط منفی وبا توجه به دامنه ۳ درصد و اصلاح قوی‌تر قیمت‌ها می‌شود سراغ سهم‌هایی رفت که فضای خوبی را دارند و به نظر این وضعیت فرصت خوبی برای انتخاب سهم و ترکیب پورتفو خواهد بود تا در برگشت فضای بهتر و منطقی‌تری را از آنها انتظار داشته و بازدهی قوی‌تر و سریع‌تری را بگیرد
می‌دانیم کمی طولانی می‌شود اما اجازه بدهید حرف آخر گزارش بازار امروز را با یک بازخوانی تاریخی از رویدادی مهم به پایان ببریم می‌دانیم در این شرایط و اوضاع و احوال خیلی کسی حوصله خواندن و نوشتن ندارد اما یک توصیه دوستانه و برادرانه داریم در این چند روز تعطیلی کمی به عقب برگردید و ببینیم شبیه این روزهای فعلی را در چه مقطعی تجربه کردیم …
به نمودارها و قیمت سهام و فضای بنیادی آنها رجوع کنیم برای سیاستمداران ما گذشته که تجربه خوبی برای آینده نمی‌شود اما اقتصادیون و ما فعالان اقتصادی می‌توانیم از گذشته درس‌های خوبی بگیریم…
شما رو به سال ۱۴۰۱ می‌بریم اوایل مهر و اواخر شهریور ۱۴۰۱ جنبش سیاسی و اعتراضات جدی در ایران آغاز شد که شبیه قبل نبود و شکل متفاوتی داشت اصلا کاری با سیاست و اتفاقات آن نداریم که چه تغییراتی را به وجود آورد و چه شد
اما همگان اذعان دارند که آن جنبش و آن چالش یکی از بزرگترین ریسک‌های سیاسی رخ داده در تاریخ کشور بوده که تقریباً ۲ الی۳ ماه به طول انجامید و فضای عجیبی را رقم زد نمی‌گوییم ریسک فعلی شبیه آن است یا بیشتر است یا کمتر ، اما برای بازار سرمایه جنس این دو ریسک هر دو از جنس سیاسی بود قطعاً تفاوت‌هایی در جنس واقعی این دو احساس می‌شود اما خوب به یاد داریم که در آن مقطع نیز بسیاری از همین برو بچه‌های بازار که این روزها شب‌ها تحلیلگر مسائل لبنان و اسرائیل می‌شوند و روزها پدافند و سامانه‌ها را چک می‌کنند آن مقطع نیز ریسک‌های سیاسی و ریسک تغییرات و اتفاقات بعد و … را یکی یکی بر می‌شمردند
هیچ وقت از یادمان نمی‌رود در جلسه‌ای که بسیاری از تحلیلگران و فعالان بازار حاضر بودند حرف‌هایی مطرح می‌شد که شاید امروز به آن می‌خندیم یکی از ریسک‌های بازار بعد از تغییرات اساسی سیاسی می‌گفت آن یکی از تحولات اپوزیسیون در آلمان و کانادا صحبت می‌کرد بعد همه به این جمع‌بندی می‌رسیدند که بله داشتن سهم ریسک بزرگی است و بهتر است اوراق داشته باشیم و البته هیچکس سوال نمیکرد آن ریسکی که شما از آن صحبت می‌کنید روی سر اوراق نیست؟؟! بگذریم آن روزها اینطور سپری شد که بازار با شدت نه به این شکل ولی سریع و جدی سقوط کرد
فضای عجیبی در آن مقطع حکمفرما بود درست شبیه همین روزها دلار هم شروع به افزایش کرد و تازه در آن مقطع دولت افزایشی برای دلار نیما قائل نبود. خبرهای بودجه منتشر شد که دولت تا حدودی پذیرفته بود خیلی تغییرات عجیبی را ایجاد نکند .گزارش مالی شرکت‌ها منتشر می‌شد و نشان می‌داد که تقریباً شرکت‌ها در روال عادی خود در حال فروش هستند این طرف بازار سرمایه هر روز قربانی جدیدی می‌گرفت و هر روز فشار در بازار بیشتر می‌شد
حجم معاملات به پایین‌ترین سطح خود رسیده بود فشار روی معامله‌گران و سهامداران عجیب و کمرشکن بود…
هیچ وقت از یاد نمی‌بریم که یکی از دوستان با سابقه حرفهای و مدیران یکی از صندوق‌ها در نقاطی که نقاط حداقلی بازار بود این فشار روانی کاهش قیمت ها را لمس کرده بود و در یک لحظه تمام پرتفوی خود را فروخته بود و وقتی از او سوال کردم چرا چنین کاری کردی گفت کشش این حجم ریسک سیاسی و ریزش پورتفو را نداشتم…در گروه‌های مختلف وقتی از تحلیلگران می‌پرسیدند چه ترکیبی برای سهام پیشنهاد می‌کنید ۸۰ درصد آنها اوراق را پیشنهاد می‌دادند…
خوب به خاطر داریم در هیئت مدیره و کمیته سرمایه‌گذاری بسیاری از صندوق‌ها و شرکت‌ها کسی حتی جرات پیشنهاد دادن خرید سهم در ان ۲ الی۳ ماه را نداشت روزگار عجیبی بود
احساس می‌کنیم از فضای فعلی کمی خاص‌تر بود بله قطعاً ریسک جنگ فعلی و ریسک سیاسی فعلی با آن ریسک متفاوت است و جنس دیگری دارد ولی تقریبا شباهت‌های بین این دو و فضایی ناامیدی که در حال حاضر وجود دارد به چشم می‌خورد
در هیئت مدیره و محیطی که حقیر فعال بودم و کار می‌کردم گزینه‌های بیرون آمده از دل تحلیل را در بازار خرید می‌کردیم و هیئت مدیره مدام این پرسش را از ما می‌کرد که چرا می‌خرید و کسی سهم نمیخرد و قیمت ها نزولی است …
در پاسخ آنها آن ابتدای کار این سوال را مطرح می‌کردیم که به نظر شما اتفاقی برای حکومت می‌افتد همه آنها چنان قاطع به این سوال پاسخ می‌دادند که جواب بعدی را آسان می‌کرد که اگر فکر می‌کنید اتفاقی نمی‌افتد بهترین مقطع برای خرید است بماند که همین افراد نیز در اواخر کار و زمانی که کار بیخ پیدا کرده بود و ریزش ادامه‌دار بود تاکید می‌کردند نخرید وقتی بقیه نمی‌خرند شما هم نخرید… هیچکس نمی‌گفت تحلیل کنید که چه سهمی می‌تواند شرایط خوبی را داشته باشد …
و اما روی دیگر ماجرا… آن ریسک‌ها تمام شد به پایان رسید… البته دخالت تمام عیار دولت و شورای امنیت ملی برای کمک به بازار واضح بود …
در هر صورت اما چه اتفاقی رخ داد بازار سرمایه پس از پایان این ریسک‌ها یعنی بعد از ۳ ماه ریسک و جنگ تمام عیار از تقریباً از ابان و اذر رشد خود را آغاز کرد و در یک سیکل سریع نوسانی تا اردیبهشت بازدهی عجیبه ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی را در بسیاری از نمادها ثبت نمود… عزیزان سرعت این رشد آنقدر قوی و بالا بود که برخی از همین اهالی بازار به هیئت دولت و رئیس جمهور توصیه کردند ترمز بازار را بکشید… این باز بماند برای ماجرای ۱۷ اردیبهشت،حالا جایش نیست…
اما می‌خواهیم بیان کنیم که همان افرادی که آن روزها چالش‌های سیاسی را می‌خواندند و بررسی می‌کردند ناگهان در سقف قیمت در تور فروشنده‌های حقوقی افتادند
حقوقی و کسایی که در آن مقطع پرتفوی خوبی چیده بودند با سودهای عجیبی در فروردین اردیبهشت و حتی بهمن و اسفند مواجه بود دلار افزایش یافته بود فضای بنیادی و گزارشی خوب و خلاصه همه چیز گل و بلبل شده پیش می‌رفت که آن ماجرای ۱۷ اردیبهشت رخ داد…
بحث ما این است که اگر واقعاً احساس می‌کنید ریسک سیاسی و جنگ و تحولات آن ادامه دارد و فضای عجیبی را در کشور شاهد خواهیم بود شاید طبیعی باشد امروز همه دارایی خود را فروخته و تبدیل به دلار و طلا کنید و منتظر بمانید اما روی صحبت ما با حقوقی‌ها و کسانیست که جریان اصلی بازار در اختیار آنهاست در دریایی از خون خرید نکنید نمی‌توانید با حجم بالا سود قوی شناسایی کرده و سود سازی نمایید .
به نظر فضای فعلی فارغ از همه موارد را با این فرض نگاه کنید که اگر این ریسک سیاسی از سر بازار برداشته شود چه شرکت‌ها و چه نمادها و چه گروه‌هایی بازدهی سریع شارپ و خوبی را تجربه خواهند کرد.
به نظر وزن دادن به یک موضوع یعنی سودآوری شرکت‌ها می‌تواند بهترین پوزیشن و موقعیت فعلی برای پول‌های حقوقی و بزرگ باشد و باز هم توصیه ما به این است که این روزها و این شرایط سیاسی بارها و بارها به وجود آمده و نتایج آن را شاهد بودیم هرچند رنگ و بوی این اتفاقات در حال حاضر به واقع رنگ و بوی متفاوت و کرک و پشم ریزانیست اما به هر حال اگر به پایان خوش یمن این موارد امیدوار هستید به نظر ریسک به ریوارد فعلی بازار بسیار جذاب و خاص است شاید آن حقیقی که سرمایه اندکی دارد ریسک جنگ را نتواند تحمل کند اما پول‌های درشت برای این روزها ساخته شده‌اند و بهشت آنهاست .
نمیدانیم قدرت سازمان بورس چقدر است که بخواهد آنها را کمی هل دهد اما مطمئنیم نگاه تحلیلی داشتن به بازار و یا رجوع به سودآوری فضای آینده و شرایط آتی می‌تواند از این فرصت تاریخی افت قیمت‌ها یک فرصت عالی برای سودسازی مجموعه ها شناسایی کرد
امیدواریم حداقل در این چند روز تعطیلی کمی فضای آن روزها و این روزها را کنار همدیگر گذاشته و با هم مقایسه کنید شاید نتایج قابل قبول و بهتر و قابل پذیرشی برای انجام فعالیت‌های بیشتر در بازار پیدا کردید . پول‌های بزرگ باید فکر بزرگ و حرکت بزرگ داشته باشند.
سوار شدن بر موج خبرها و جریان پول که آسان‌ترین کار است امیدواریم این موضوع سیاست نیز هرچه سریع‌تر به پایان برسد تا شیرینی این اتفاقات و تحولات به کام کسانی که ریسک خوبی کردند بنشیند و طعم آن را بچشند و در پایان ذکر این نکته مهم است اگر در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بعد از جنبش مهسا بازار آن رشد وحشتناک را داشت بخشی به این دلیل بود که از نظر بنیادی وضعیت توجیه کننده قیمت‌ها بود بسیاری از سهم‌ها با پی به‌ای ۳ و ۴ معامله می‌شدند صورت‌های مالی تایید کننده این جریان بود
به نظر اگر در مقطع فعلی صورت‌های مالی و گزارش بنیادی تایید کننده این جریان نباشد شک نکنید هر تزریق پولی بی‌فایده است انجاست که معتقدیم اتفاقاً داشتن اوراق می‌تواند جالب باشد اما دقیقاً برعکس آن اگر از دید محاسباتی و تحلیلی این موضوع اثبات شد که فضای بنیادی و سودسازی در وضعیت نرمال و منطقی است به نظر میتوان با تجربه و تکیه بر اتفاقات گذشته باز هم ریسک کرد و پاداش آن را گرفت
بتا سهم
نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره نرخ بهره