برخی اقتصاددانان معتقدند در بازار ثانویه هیچ اتفاق موثری در جهت افزایش تولید رخ نمیدهد و از طرفی روند کنونی رشد قیمت سهام به بازی پانزی تبدیل شده و در آن تامین مالی رخ نمیدهد و در نهایت آخرین خریدار بازنده است. این ادعا را چگونه تحلیل میکنید؟ من این خرید و فروشها را در جهت نقدشوندگی بازار تعبیر میکنم. نقد شوندگی مسالهای است که در هر بازاری نقش کلیدی دارد. برای مثال زمانی که شما یک خودرو را خریداری میکنید در صورتی که نتوانید بعدا آن را به کسی بفروشید مالک اول و آخر آن خودتان خواهید بود. حاال سوالی میپرسم؛
اگر میزان تقاضا برای محصوالت یک کارخانه در بازار ثانویه زیاد باشد آن بنگاه اقتصادی بهتر تولید میکند یا زمانی که خریداری نداشته باشد؟ طبیعتا اگر قدرت مبادله و نقدشوندگی دارایی افزایش پیدا کند بازار نیز در مسیر بهبود حرکت خواهد کرد. این مساله امنیت تامین مالی از بازار سرمایه را افزایش میدهد و در نهایت میتواند در جهت رونق تولید نیز به کار گرفته شود. فرض کنید تامین مالی که از طریق عرضه های اولیه صورت میگیرد در شرایطی انجام شود که بازار ثانویه فاقد رونق باشد و خریداری برای سهام آن پس از عرضه وجود نداشته باشد. آیا موفق خواهد بود؟ من فکر میکنم حتی اگر قرار باشد رونق خرید و فروش در بازار ثانویه را به سفتهبازی تعبیر کنیم باید بگوییم که این سفتهبازی امری مبارک است و کارکردهای مفیدی دارد. بازار اولیه در صورتی جذاب خواهد بود که بازار ثانویهای پر رونق داشته باشیم.
عدهای براین باورند که مردم عادی نباید وارد بورس شوند؛ آیا با این عقیده موافقید؟
به نظر من اعتمادی که هم اکنون به بازار سرمایه شکل گرفته از اهمیت بسیاری برخوردار است و نبود وفاق در میان نخبگان اقتصادی و مالی میتواند به این اعتماد ضربه بزند. باید از این اعتماد صیانت کرد. این گفته که افراد فاقد سواد مالی نباید وارد بازار سرمایه شوند امری غلط است مثل این میماند که شخصی بگوید هر کس توانایی استفاده از کارت نقدی بانک را ندارد نباید از خدمات بانکی استفاده کند.
در هفته ها و ماههای اخیر برخی کارشناسان اقتصادی گفته اند افزایش شتاب قیمت سهام در بازار سرمایه به انتظارات تورمی دامن میزند آیا از نظر شما این ادعا درست است؟
این گفته از جمله ادعاهایی است که در مورد آن تحقیق علمی مشخصی صورت نگرفته لذا نیازمند بررسی علمی و یافتن یک جواب مشخص با استفاده از روشهای علمی است. اما تحقیقات انجام شده در سایر کشورهای جهان حکایت از آن دارد که نوسانات بازار سرمایه اثر تورمی ندارد. برعکس؛ طبق تجربههای به ثبت رسیده؛ افزایش نرخ تورم خود را در قالب رشد قیمتها در بازار سهام نشان میدهد. البته همانطور که گفتم معتبر بودن این گزاره باید در ایران بهطور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد و نمیتوان به راحتی درخصوص آن ادعایی قطعی را مطرح کرد.
پس با این حساب آیا چنین ادعاهایی به بورس لطمه نخواهد زد؟
باید توجه داشت گفتههای این چنینی پیشتر نیز سابقه داشته و بارها به بازار سرمایه آسیب رسانده است. در سالهای گذشته گفته میشد بازار آتی سکه به بازار نقدی طال و سکه جهت میدهد. این گفته آنقدر تکرار شد که بازار آتی سکه را تحت فشار تعطیل کردند اما پس از تعطیلی بازار آتی بازهم قیمت سکه با رشد قابلتوجهی مواجه شد. افزایش ۹برابری قیمت سکه از زمان تعطیلی بازار آتی سکه تاکنون به خوبی نشان میدهد تورمی بودن بازار آتی و معرفی آن بهعنوان نماگر انتظارات تورمی جامعه، ادعای غلطی بوده است.
به نظرتان اگر این بازار تعطیل نمیشد؛ آیا میتوانست در کنترل نوسانها و تقاضاهای سفته بازانه در بازارهای طال و ارز نقش موثری بازی کند؟
بله قطعا چون بازار آتی برخالف بازار نقدی سکه به عرضه فیزیکی سکه نیاز نداشت از این رو ذخایر طالی کشور را نیز با خطر کاهش مواجه نمیکرد. حتی اگر بازار آتی ارز نیز وجود داشت میتوانست تا حدود قابلتوجهی به این بازار سامان ببخشد.
پس به طور قطع ادعای تورم زا بودن بورس را رد میکنید؟
همان طور که گفتم به اعتبار تحقیقات جهانی فکر میکنم که گزاره تورمزا بودن بازار سرمایه در ایران صحت نداشته باشد. پافشاری بر این حرف آدرس غلط دادن به بازار است. این تجربه پیشتر در بازارهایی نظیر آتی سکه نیز تکرار و به تجربه تلخ تعطیلی آن بازار منجر شد.
پس معتقدید ایجاد ابزارهای مالی بر روی ارز میتواند به جلوگیری از التهاب این بازار کمک کند، درست است؟
فکر میکنم تاسیس بازار آتی میتواند بسیار به بازار ارز کمک کند. در شرایط فعلی اقتصاد ایران برای برونرفت از بحران نیازمند به کارگیری ابزارهای خالقانه است. البته باید به یاد داشته باشیم که افزایش و رونق بخشیدن به بازار و ابزارهای جدید نیازمند وجود زیرساختهای آیتی الزم است که در حال حاضر در این زمینه مشکالتی وجود دارد.
به نظر شما در شرایط کنونی خروج پول از بازار سرمایه تا چه حد توانسته به افزایش قیمت در بازارهای موازی بی انجامد؟ فکر میکنید ریزش قیمت در بازار سرمایه تا چه حد میتواند انتظارات تورمی در سایر بازارها را تشدید کند؟
متاسفانه سرریز نقدینگی از جمله مسائلی است که همواره در اقتصاد ایران وجود داشته و ساختارهای فعلی نتوانستهاند سدی مقاوم در برابر این جریان ایجاد کنند. نقدینگی مانند سیلی است که به هر بازاری وارد شود میتواند آن را به کلی دگرگون کند. البته نباید این حقیقت را نیز فراموش کرد که کشور هم اکنون در یک جنگ اقتصادی فراگیر و همهجانبه قرار دارد و در مقایسه با بسیاری از کشورها توانستهایم وضعیت را به خوبی کنترل کنیم. در این شرایط طبیعی است که در صورت خروج نقدینگی از بازار سرمایه سایر بازارها دچار نوسان شوند و تحت تاثیر قرار بگیرند. با توجه به بیاعتمادی شکل گرفته در بازار سرمایه ممکن است تبعات بدی را در بازارهای موازی نظیر طال و ارز شاهد باشیم. متاسفانه آنهایی که این شاخه را بریدهاند متوجه تبعات بعدی آن نیستند.
اگر اجازه دهید با توجه به مسوولیت شما، نقبی هم به بانک آینده بزنیم. در روزهای اخیر ارائه یک ارزیابی کارشناسی مجددا این بانک و ایرانمال را بر سر زبانها انداخت و شایعاتی نیز پیرامون مالکیت آن مطرح شد. توضیح شما به عنوان مدیرعامل بانک آینده درخصوص این پروژه چیست؟
به یک نکته توجه کنید؛ پروژه ایران مال از ابتدا یکی از شرکتهای تابع بانک آینده بوده بنابراین این ادعا که شرکت ایران مال قبال متعلق به فرد یا شخص حقوقی دیگری بوده و در ازای تسویه تسهیالت به بانک منتقل شده، غلط است. قطعا اطالع دارید بانک آینده از ادغام چند بانک و موسسه که بهصورت داراییمحور فعالیت میکردند تاسیس شد. ایران مال تنها یکی از داراییهای ملکی بانک آینده است که در ابتدای تاسیس بانک از طریق انتقال دارایی و بدهی از بانکها و موسسات ادغام شده به تملیک بانک آینده درآمد، بر همین اساس شورای پول و اعتبار در سال ۹۹۸۴ برای یک سال ایران مال را از دستورالعمل سرمایهگذاری مؤسسات اعتباری و آییننامه تسهیالت و تعهدات کالن و اشخاص مرتبط مستثنی کرد و بانک را موظف کرد اقدامات الزم را برای فروش سهام شرکت شده انجام دهد.
با این حساب برنامه شما برای این نوع داراییهای تحت تملک بانک چیست؟
نگاه بانک آینده به این داراییها، مولدسازی و در نهایت فروش آنهاست به گونهای که منابع برای ارائه تسهیالت در جهت افزایش جهش تولید آزاد شود.
یعنی برنامه ای مدون برای اصالح ساختار و تغییر پارادایم را در دست اجرا دارید؟
بله، از اول امسال تالشهای بسیاری برای افزایش حجم و تعداد قراردادها به منظور ارائه تسهیالت به بخشهای مختلف اقتصاد انجام دادهایم و در زمینه ارائه تسهیالت به SMEها )شرکتهای کوچک و متوسط( فعال شدهایم، همچنین توانستهایم با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی بهصورت ۹۲-۹۲ ،سرمایه اولیه بسیاری از شرکتهای استارتآپی را با نرخ سودی پایینتر از میانگین بازار فراهم کنیم. به موازات پیگیری این نوع فعالیتها، همان طور که گفته شد، تالش میکنیم داراییهای ملکی بانک را هر چه سریعتر مولد و آزاد کنیم.
برای بورسی شدن داراییهای زیرمجموعه و خروج سهام خود بانک از بازار پایه فرابورس برنامهای دارید؟
قصد داریم بخشی از داراییهای ملکی بانک آینده نظیر مالهای تحت تملک را نزد سازمان بورس ثبت کنیم. امیدواریم بتوانیم این مالها را به شکل شرکت سهامی در بازار سهام عرضه کنیم.
با این حساب ارقام باالیی، ناشی از عرضه سهام زیرمجموعههای بانک، آزاد خواهد شد؛ درست است؟
باید توجه داشته باشید به دلیل شرایط تاسیس اولیه، که به آن اشاره کردم، بانک آینده نسبت به سایر بانکها از لحاظ داراییهای ملکی سرآمد است و شرایط آن با سایر بانکها قابل مقایسه نیست. فکر میکنیم تبدیل این داراییها به اوراق بهادار میتواند منابع نقدی قابل توجهی را به بانک بازگرداند. این انتظار وجود دارد که در ماههای آینده شاهد افزایش تعداد اطالعیه های شفاف سازی بانک روی تارنمای کدال باشیم. با وجود حاشیه های پیش آمده، معتقدم این اقدام میتواند نقش مهمی در افزایش شفافیت و آگاهی رسانی عمومی درباره داراییها و شرایط مالی بانک آینده داشته باشد.
چه نوع اطالعاتی در این فرآیند افشا خواهد شد؟
در نظر داریم تا هر آن چیزی را که از قابلیت شفاف سازی برخوردار است، البته براساس قوانین بانک مرکزی و بورس شفاف کنیم.
طبیعتا اطالعات ناشی از این نوع اقدامات در صورتهای مالی بانک هم منعکس خواهد شد؛ درست است؟
بله طبیعتا، چنان که بخشی از اختالفات مربوط به تسهیلات پرداختی در گذشته در حال حل و فصل شدن است که به محض نهایی شدن در صورتهای مالی بانک منعکس میشود.
یعنی میگویید برنامه ای برای وصول مطالبات در دست اجرا دارید؟
بله، همان طور که گفتم شفافیت جزو اصول اصلی کار ماست، بر همین اساس موضوع وصول مطالبات با جدیت پیگیری میشود.
آیا برای خروج نماد معامالتی بانک از تابلوی نارنجی بازار پایه هم برنامه ای دارید؟
بله، در خواست خود را به هیات پذیرش فرابورس ارسال کردهایم. اعالم آمادگی شده تا نماد بانک آینده به تابلوی دوم فرابورس ارتقا یابد، هر زمان پیش نیازها مهیا شود این کار عملی خواهد شد.
به دنبال ارتقای بهره وری در استفاده از منابع و افزایش ارقام کسب بازده از مصارف هستیم. از چه مسیری؟
بخشی از این مساله بدون شک با منطقی تر کردن حجم سپرده های دریافت شده از مشتریان و کاهش بهای تمام شده پول اتفاق خواهد افتاد. اما در حال حاضر به دنبال آن هستیم که با تغییر ترکیب سپرده ها به سمت سپرده های ارزان قیمت، هزینه های خود را کنترل کنیم.
یعنی اعمال نرخ سود سپرده ها را کاهش داده اید؟
به دنبال آن هستیم که بهرهوری منابع بانکها را افزایش دهیم. طبیعتا در این فرآیند مشتریان بانک هم خواهند توانست سودی بیشتر از سود علیالحساب دریافت کنند.
اثر عینی اجرای این برنامه چیست؟
انتظار میرود کاهش نرخ سود بتواند بهای تمام شده خدمات بانک را به شکل جدی کاهش دهد. تعداد سهامداران بانک آینده به ۴۲ هزار نفر رسیده. در این فرآیند آنها نیز از عواید این اقدام منتفع خواهند شد.
علاوه بر تعداد سهامداران، تعداد سپردهگذاران بانک به چه رقمی رسیده است؟
بانک آینده هم اکنون ۹ میلیون سپرده گذار دارد؛ ولی در تالش است با حضور در بازار سرمایه رابطه خود را با طیف دیگری از جامعه نیز تحکیم کند.
آیا برای افزایش سرمایه هم برنامه ای دارید؟
قصد داریم از دو محل؛ یعنی آورده نقدی و همچنین از مسیر تجدید ارزیابی افزایش سرمایه بدهیم.
کدام یک از داراییهای بانک در فرآیند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی وارد خواهند شد؟
در جریان افزایش سرمایه فعلی هیچ یک از سرمایهگذاریهای بانک آینده وارد تجدید ارزیابی نخواهد شد. در این مرحله تنها زمینها و امالک استهالک ناپذیر تجدید ارزیابی خواهند شد.
در جریان افزایش سرمایه نقدی آیا از روش صرف سهام هم بهره میگیرید؟
در حال بررسی شیوه های گوناگون افزایش سرمایه نقدی و معایب و محسنات آنها هستیم ولی مشخص شدن روش انجام آن منوط به نتیجهگیری از مباحث کارشناسی و کسب نظر سازمان بورس است.
برنامه شما برای مالها و املاک تحت مدیریت بانک آینده چیست؟
اولویت بانک در شرایط فعلی تکمیل پروژههای نیمهتمام از طریق دستیابی به منابع مورد نیاز، در هماهنگی با بانک مرکزی است.
آیا قصد ندارید یک هلدینگ املاک در زیر مجموعه بانک ایجاد کنید؟
خیر، برای تکمیل این پروژه ها به دنبال ایجاد هلدینگ مالی بالاسری برای بانک هستیم. با تاسیس این هلدینگ برخی داراییهای ملکی را به آن منتقل میکنیم.
الان شکل تاسیس این هلدینگ مشخص است؟
مقرر شده تا این هلدینگ در قالب یک شرکت سهامی عام و از طریق پذیرهنویسی عمومی تاسیس شود.
احتمالا از این طریق بخشی از منابع لازم برای تکمیل طرحهای نیمه تمام را تامین خواهید کرد؟
بله، در نظر داریم به دنبال راههایی به جز استفاده از منابع بانکها و تسهیالت بانکی برای تکمیل پروژهها باشیم.
به جز تامین مالی هدف شما از اجرای این برنامه چیست؟
انتظار دارم این اقدام به اصالح ساختار بانک منجر شود.
با منابع حاصل از این اصلاح ساختار چه خواهید کرد؟
ضمن تکمیل طرحهای نیمهتمام، مبالغ کسب شده از محل فروش داراییهای بانک، صرف تجهیز منابع بانک و پرداخت تسهیالت خواهد شد. طبق برنامه در این زمینه شرکتهای دانشبنیان و شرکتهای کوچک و متوسط از اولویت برخوردار
هستند.
شما را در سازمان بورس به عنوان مدیری توسعه گرا میشناختیم؛ آیا به جز برنامه اصالح ساختار، در بانک آینده برنامه ای برای توسعه ابزارهای پولی به اجرا خواهید گذاشت؟
چرا اتفاقا برنامه جدیدی داریم. به دنبال اجرای طرحی جدید با هدف تامین مالی در زنجیرههای تامین و تولید هستیم. قصد داریم با ایجاد بازار برات الکترونیک این طرح را اجرایی کنیم. در این روش از اوراق برات برای تامین مالی زنجیره تولید استفاده خواهیم کرد.
آیا اجرای این طرح به تصویب مقررات تازه نیاز دارد؟
برات یکی از امکانات در نظر گرفته شده در قانون تجارت است که تاکنون مغفول مانده و ما از طریق فعال کردن ظرفیت آن، امکان تامین مالی موثر در مشاغل را افزایش خواهیم داد.
این بازار کدام یک از صنایع و کسب و کارها را هدف خواهد گرفت؟
این طرح بر عملکرد صنایعی مانند خودرو، فوالد و صنایع باالدستی پتروشیمی و سایر صنایع و همچنین شبکه توزیع کالا و خدمات تاثیر بسزایی خواهد داشت.
برای روشنتر شدن این ایده میتوانید مثالی در مورد نحوه عمل و اجرای آن بزنید؟
قصد داریم شرایطی را فراهم کنیم که بنگاههای اقتصادی مواد اولیه مورد نیازشان را خریداری و به جای پرداخت پول نقد از برات استفاده کنند. در اینجا برات قابلیت شکسته شدن به مقادیر کوچکتر را خواهد داشت در نتیجه دارنده برات میتواند آن را به چند شخصیت حقیقی یا حقوقی دیگر منتقل کند. در این شرایط دریافتکنندگان برات میتوانند آن را در تاریخ سررسید به پول نقد تبدیل کنند یا در صورتی که زودتر از تاریخ سررسید به وجه مورد نظر خود احتیاج داشتند، به بانک مراجعه کنند تا بانک با مبلغی معین آن را برای آنها تنزیل کند.
پس احتمالا بازار هدف شما شرکتهای بزرگ هستند؟
بازار برات الکترونیک عمدتا برای شرکتهای بزرگ دارای زنجیره تولید به راه خواهد افتاد.
در حوزه شرکتهای کوچک و عمدتا استارت آپها چطور؟ آیا بانک آینده قصد دارد بهعنوان موسس یا شتابدهنده وارد بازار این شرکتها شود؟
اتفاقا در زیرمجموعه بانک شرکتی را با عنوان شرکت تجارت الکترونیک فردا داریم که در شرف ورود به بورس تهران نیز هست. این شرکت مالک تعدادی از شرکتهای دانشبنیان و استارت آپی است که تمرکز آن تقویت و ایجاد شتاب در فعالیت این شرکتهاست.
آیا بانک آینده در زمینه گسترش فعالیت خود در بازار سرمایه از حیث تقویت تامین سرمایه و کارگزاری برنامهای دارد؟
بانک آینده بهصورت ویژه از کلیت صنعت کارگزاری حمایت میکند. ما بر آنیم تا به کل صنعت کارگزاری امکانات ویژهای بدهیم در نتیجه برای کارگزاری متعلق به خود بانک آینده دورنمای خاصی تعریف نکرده ایم.
آیا بانک آینده برنامهای برای خروج از بنگاهداری در دست اجرا دارد؟ به نظر شما این امر تا چه میزان میتواند برای بانک مطلوب یا نامطلوب باشد؟
به نظر من بنگاهداری بانکها امری مطلوب نیست از این رو فکر میکنم باید شرایطی فراهم شود تا بانکها از بنگاهداری خارج شوند. اما همان طور که پیشتر هم گفتم بیان یک نکته ضروری است و آن ماهیت بنگاهداری در بانک آینده است. این
بانک از بدو تاسیس صاحب داراییهایی بوده که در واقع از موسسات مالی و اعتباری ادغام شده به بانک به ارث رسیده. فکر میکنم مورد بانک آینده با بسیاری از بانکهای دیگر تا حدودی متفاوت است چون این بانک از طریق انتقال داراییها و
بدهیهای موسسات مختلف تشکیل شده؛ بانک آینده بسیاری از داراییهای خود را به ارث برده و نمیتواند آنها را نیمه تمام رها کند و به اجبار باید به آنها سر و سامان بدهد. در واقع بانک آینده بهصورت قهری و به اجبار مالک حجم وسیعی از داراییها شده و همان طور که پیشتر نیز اشاره کردم رویکرد بانک تکمیل و واگذاری داراییهاست
دنیای اقتصاد
نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی / نقدشوندگی