هیات وزیران در جلسه ۲۴ آذر ماه فهرست مواد معدنی، محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی را بر اساس خام و نیمه خام منتشر نموده است.

به طور کلی در ایران سود حاصل از صادرات، معاف از مالیات است. شرکت های بورسی و فرابورسی نیز معافیت های مالیاتی جداگانه ای دارند ضمنا در قانون بودجه سال ۱۴۰۱، نرخ مالیات شرکت های تولیدی از ۲۵درصد به ۲۰درصد کاهش یافته است.

همچنین شرکت هایی که طرح توسعه راه اندازی می کنند و یا به موجب قوانین خاص مانند برنامه های پنج ساله توسعه و یا منطقه مکانی شرکت اقدام به فعالیت تولیدی می کنند، معافیت های جداگانه ای دارند ازین زاویه هر شرکت بورسی و فرابورسی ممکن است به یک یا چند دلیل مختلف، معافیت مالیاتی داشته باشد.

حالا در متن این قانون آمده که معافیت مالیاتی برای مواد خام و نیمه خام، در تمام کشور مشمول مالیات است به عبارتی معافیت های مالیاتی مربوط به مناطق برای این کالاها لحاظ نمی گردد.

مناطق ویژه، مناطق آزاد، مناطق کم برخوردار، محروم یا کمتر توسعه یافته نام هایی است که در مصوبات مربوط به معافیت های مالیاتی به چشم می خورد.

در اینجا قصد نداریم بی جهت موضوع را پیچیده کنیم لذا به شکلی ساده به تاثیر این موضوع نگاه خواهیم کرد.

اوره و متانول به عنوان کالای خام در جدول مربوطه نیامده است ازین زاویه نمادهای شپدیس، خراسان، کرماشا، شیراز، زاگرس و شفن مانند قبل معافیت مالیاتی دارند.

پتروشیمی خارک ۶۰درصد سود خود را از محل متانول به دست می آورد و ۴۰درصد دیگر از محل LPG است. پروپان، بوتان و پنتان به عنوان کالا نیمه خام لحاظ شده است و تاکنون مالیات پرداخت نکرده ازین زاویه مالیات آن از صفر به ۸درصد سود خالص خواهد رسید یا به بیان ساده تر در میان صنعت اوره و متانول، هیچ شرکتی با افزایش هزینه مواجه نیست و شخارک تنها ۸درصد از سود خود را به عنوان مالیات پرداخت خواهد کرد.

اولفین، آروماتیک و پلیمری ها به شرح نمادهای زیر هستند:

جم پيلن، شگويا، شاراك، شبصير، شپترو، بوعلي، شجم، شغدير، شكبير، آريا، نوري، مارون، پارس، جم، شصفها.

شبصیر

در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ و کل سال ۹۹ در حدود ۱۴درصد سود خود را به عنوان مالیات پرداخته است ضمنا ۹۱درصد سود این شرکت ناشی از فروش محصول در بورس کالا است به بیان دیگر چون این قانون ناظر به حذف معافیت مالیاتی از محصول صادراتی است و چون شبصیر ۹۱درصد سود خود را از محل فروش در داخل به دست آورده، نتیجه میگیریم که قانون جدید هیچ تاثیری بر سود خالص این شرکت ندارد.

شگویا

دیگر شرکتی است که ۱۵ الی ۱۶ درصد سود را به عنوان مالیات پرداخت کرده است. تمام سود شگویا از محل فروش محصول در داخل است و در سال ۹۹ نیز تنها ۶درصد سود شرکت از محل فروش صادراتی بوده لذا مانند شبصیر، هرچند که PET صادراتی مشمول مالیات باشد اما شگویا از محل صادراتی سودی به دست نمی آورد که مالیات آن را بدهد لذا این قانون بر شگویا بی تاثیر است.

شجم

شجم در سالی که گذشت ۱۱درصد مالیات داده است. ۲۵درصد سود این شرکت ناشی از فروش صادراتی بوده اما محصول SBR یا استایرن بوتادین رابر به عنوان ماده خام یا نیمه خام در جدول نیامده ازین زاویه قانون حاضر تاثیری روی شجم ندارد.

بوعلی

بوعلی ۶۰درصد سود را از محل صادرات به دست می آورد. ریفرمیت و برش سنگین این سود صادراتی را ایجاد می کنند که مشمول مالیات خواهند بود. ازین زاویه با قانون جدید سود بوعلی ۸درصد تحت تاثیر قرار میگیرد.

شاراک

شاراک شرکتی است که ۳۰درصد سود را از محل صادرات به دست می آورد. در قانون کوپلیمرهای اتیلن، وینیل استات، اتیلن گلایکول، منومر وینیل کلراید مشمول مالیات است اما PE ها مشمول مالیات نیستند ازین زاویه چون مالیات بخش داخلی از ۲۵درصد به ۲۰درصد کاهش یافته و تنها ۱۰درصد مجموع سود تحت تاثیر این قانون قرار گرفته، به نظر می رسد بین ۰ الی ۲ درصد این قانون بر سود شاراک تاثیر دارد یا به عبارتی تاثیری ندارد.

شغدیر

شغدیر ۹درصد در این دوره مالیات داده است. ۴۰درصد سود ناشی صادرات است که مشمول مالیات می شود و به نظر می رسد این قانون ۶درصد بر سود این شرکت تاثیر داشته باشد یا به عبارتی اگر این قانون از ابتدای سال ۱۴۰۰ مصوب شده بود ۶درصد سود کاسته می شد.

شکبیر

شکبیر نیمی از سود را از محل صادرات به دست می آورد اما محصول صادراتی پلی اتیلن با دانسیته های مختلف است ازین زاویه در این قانون خام یا نیمه خام محسوب نمی شود و تحت تاثیر قرار نمی گیرد.

آریا

آریا ۷۰درصد سود را از محل صادرات کسب می کند اما مانند شکبیر PE صادر می کند که در این قانون نیمه خام محسوب نشده لذا تحت تاثیر قانون نیست.

جم پیلن

جم پیلن، تولید کننده پلی پروپیلن است. در نیمه نخست برگشت مالیات داشته که تکرار پذیر نیست. در قانون PP نیمه خام فرض شده است با این حال تنها ۵درصد سود از ناحیه صادرات بوده و کمتر از یک درصد این قانون بر سود شرکت اثر دارد.

پتروشیمی جم

پتروشیمی جم نیمی از سود را از محل صادرات کسب کرده است. محصول صاداتی اما PE و بوتادین است. برداشت من این است که بوتادین محصول نهایی فرض شده با این حال خود بوتادین تنها ۸درصد سود جم را ساخته و به عبارت دیگر در بدترین حالت این قانون یک درصد بر سود جم اثر دارد و بهتر است بگوییم بی تاثیر است.

پتروشیمی

پتروشیمی پارس فروشنده اتان و LPG به صورت خوراک بین مجتمعی است همچنین ۲۰درصد سود از محل فروش استایرن منومر به دست می آید و بخش مهمی ازان در بورس کالا صورت میگیرد. این شرکت جزئیات اندکی در خصوص مقادیر صادراتی منتشر کرده لذا بخش صادراتی شرکت مشمول مالیات خواهد بود اما تفکیک داخلی و صادراتی را ارائه نکرده است.

پتروشیمی نوری

پتروشیمی نوری ۶۰درصد سود را از محل صادرات کسب می کند. محصولات صادراتی مانند پارازایلین، نفتا، رافینیت و برش های نفتی است. به نظر می رسد که ۱۰درصد سود خالص شرکت تحت تاثیر این قانون قرار گیرد مگر از یک قانون دیگر برای ادامه معافیت مالیاتی استفاده کند.

مارون

مارون ۳۰درصد سود را از محل صادرات پلی اتیلن و منواتیلن گلایکول به دست می آورد. به نظر می رسد که این قانون ۲درصد بر سود مارون اثر دارد.

اوره

چون اوره، متانول و پلی اتیلن به عنوان کالای خام و نیمه خام دسته بندی نشده و بخش اعظم سود شرکت های فعال بازار سرمایه ازین ناحیه است لذا می توان گفت که تعداد اندکی نمادها تحت تاثیر قانون هستند ضمن اینکه مالیات عملکرد از ۲۵درصد به ۲۰درصد کاهش یافته و در بسیاری موارد کاهش مالیات در داخل، اثر افزایش مالیات صادراتی را خنثی می کند.

شیران

شیران ۲۵درصد سود را از محل صادرات الکیل بنزن خطی به دست می آورد و ۹درصد سود را مالیات در دوره اخیر داده است. این رویداد ۴درصد بر سود خالص شیران تاثیر خواهد داشت.

در میان محصولات نیمه خام، روغن پایه معدنی – تصفیه اول نیز قید شده که دقیقا مشخص نیست که آیا به گرید اول روغن پایه شرکت های روانکار اشاره دارد یا خیر. با این حال در سناریو بدبینانه این رویداد بر شسپا ۸درصد، شرانل ۳درصد، شبهرن ۵درصد، شنفت ۷درصد خواهد بود.

ولید هلالات

معاف از مالیات / معاف از مالیات