برای نقد اقتصاد فضای مجازی بر دو مولفه تمرکز دارد :

الف – دولت چقدر فاسد است ب – کسب سود های آنی که معمولا سود یک عده از محل زیان یک عده دیگر ، حاصل میشود ، فضای نقد اقتصاد در این لوپ گرفتار شده است کار در حد فحاشی و اقتصاد گلدکوئیستی است، در گلد گوئیست سود یک عده از محل زیان عده دیگر حاصل میشود

برای نقد اقتصاد به سه عامل باید تمرکز کرد

الف – آیا نرخ ارز در نقطه بهینه است ب – آیا نرخ بهره در نقطه بهینه است پ- آیا اقتصاد به خوبی تامین مالی میشود

آیا نرخ ارز در نقطه بهینه است ؟ نقطه بهینه بستگی به عرضه و تقاضای دلار در اقتصاد دارد و ممکن است عرضه دلار کم و یا زیاد شود و نرخ دلار هم کم و زیاد شود ، اما بانک مرکزی نباید در تعیین نرخ آن دخالت کند ، الان بانک مرکزی در تعیین نرخ دلار دخالت نمی کند و نرخ موجود در نقطه بهینه است ، اگر عرضه دلار با گشایش در روابط خارجی بیشتر شود نرخ دلار تغییر می کند و در هر نقطه ای ایستاد اگر بانک مرکزی دخالت نکند همان نقطه بهینه است، لذا نقطه بهینه ، نقطه ثابتی نیست ؛ فقط اجازه دهند بازار متناسب با عرضه و تقاضا ،نرخ آن را تعیین کند همان نقطه بهینه است

آیا نرخ بهره در نقطه بهینه است ؟ تعریف نرخ بهره در نقطه بهینه چیست ؟ اگر اقتصاد با پول پر بهره مواجه باشد همه کسانی که بهره وری پایین داشته باشند تحت فشار سنگین قرار می گیرند

اگر اقتصاد با پول کم بهره مواجه باشد فعالین اقتصادی با بهره وری ضعیف امکان بقا دارند

کدام یک مطلوب است ؟ وقتی اقتصاد با فشار های تورمی سنگین مواجه است راه حل پول پر بهره است ( بدون توجه به وضعیت فعالین اقتصادی با بهره وری ضعیف یا قوی )

تعریف پول پر بهره چیست ؟ اگر تورم از نرخ بهره وام بانکی کمتر باشد اقتصاد با پول پر بهره مواجه است

اگر تورم از نرخ بهره بانکی بیشتر باشد ، اقتصاد با پول کم بهره مواجه است

تا ٢٧ مهر ٩٩ که دلار به ٣٢ هزار تومان رسید اقتصاد با پول کم بهره مواجه بود در حالیکه رسیدن دلار از ۴٠٠٠ تومان در در اسفند ٩۶ به ٣٢ هزار تومان می طلبید که اقتصاد با پول پر بهره مواجه باشد تا تورم مهار شود اما در این فاصله زمانی اقتصاد با پول کم بهره مواجه بود لذا تورم مهار نشد ، اگر از دی ماه ٩۶ اقتصاد با پول پر بهره مواجه بود هر گز دلار به این نرخ ها نمی رسید

به جای سیاست پول پر بهره، بانک مرکزی سیاست پول کم بهره نجومی در پیش گرفت که به انفجار تورمی منجر شد

در همه دنیا ، مکانیزم برای مهار تورم پول پر بهره است و نه کم بهره

از ٢٧ مهر ٩٩ کشور با ضد تورم سنگین مواجه شد دلار از ٣٢ هزار ریزش کرد و مقایسه نرخ بهره بانکی از ٢٧ مهر تا کنون با تورم نشان می دهد که اقتصاد با پول پر بهره مواجه است

اما از ٢٧ مهر تا کنون کافی نیست تا ادعا شود اقتصاد با پول پر بهره مواجه است ، بر اساس پروتکل شیکاگو باید سه فصل یعنی ٩ ماه این روند ادامه یابد تا این تلقی ایجاد شود که اقتصاد با پول پر بهره مواجه است اگر روند نزولی ۵ ماه دیگر ادامه یابد از آن میشود تلقی پول پر بهره کرد

فعالین اقتصادی که از ٢٧ مهر ماه با وام بانکی اقدام به فعالیت کرده باشند حدود ٢۵ درصد ضرر کرده اند

روند پول کم بهره در پنج ماه آینده چگونه خواهد بود ؟ آیا تورم منفی تداوم خواهد داشت ؟ در پیش بینی باید بر دو چیز تمرکز کرد ( و نه بیشتر ) الف – رشد نقدینگی : اگر رشد نقدینگی مثل ١٢ ماه گذشته ٣۶ درصد باشد این روند منفی تورمی ، تداوم نخواهد داشت و دیر یا زود معکوس میشود ب – ورود دلار بیشتر به اقتصاد ایران نسبت به ١٢ ماه گذشته ، که باعث نزولی شدن قیمت دلار میشود

ممکن است بدون اینکه برجام به نتیجه مشخصی برسد صادرات نفت بیشتر شود و عرضه دلار به اقتصاد بیشتر شود ( کاهش فشار به اقتصاد ایران با توافق خاموش )

ممکن هم هست برجام پیشرفت های جدی داشته باشد اما صادرات نفت احیا نشود لذا عرضه دلار تغییری نکند

مهم عرضه بیشتر دلار است و نه احیای برجام

محمد حسین ادیب

اقتصاد